„Byk” to propozycja tylko dla widzów pełnoletnich. Za jego reżyserię odpowiadają Robert Talarczyk i Szczepan Twardoch. Pierwszy z nich wystąpi również na scenie Filharmonii Częstochowskiej.
„Byk” to drugi po „Pokorze” tekst dramatyczny Szczepana Twardocha, autora bestsellerowych powieści jakich jak „Król”, „Morfina” i „Drach”.
Bohaterem monodramu jest Robert Mamok. Na scenie gra go Robert Talarczyk. Mężczyzna w dwóch językach, po polsku i po śląsku zmaga się z własną tożsamością klasową i etniczną. Oto mężczyzna w kryzysie: mocuje się ze swoją winą i słabościami, waży sukcesy i klęski, konfrontuje się z wagą rodzinnej tajemnicy, z brzemieniem surowego, śląskiego wychowania, z rozpaczą, gniewem i goryczą.
„Roboczku, pōdź sam yno do ōpy, dej licko. Robert, powiedz księdzu wierszyk. Taki zdolny, ale leniwy. Panie Robercie, mistrzu, zapraszamy! Panie Robercie, czy to pan jest na tych zdjęciach? Czy pan jest pod wpływem narkotyków? A teraz przed państwem Robert Mamok, skandalista i prowokator! Panie Robercie, może pan coś powie po śląsku…? Robert, musisz mówić o swoich emocjach. Nie możesz się bać swoich emocji, Robert. Tato, jesteś tam? Tato! Robert, skurwysynu, jak mogłeś mi to zrobić? Robert, myślisz, że oni nas widzieli razem? Taki stary, a taki głupi. Tak bardzo się na panu zawiedliśmy, panie Robercie.”
Realizacja spotkała się z bardzo dobrym odbiorem widzów i krytyki. W przygotowywanym przez miesięcznik „Teatr” zestawieniu „Najlepszy, najlepsza, najlepsi w sezonie 2021/2022″ zbierającym opinie krytyków „Byk” został wymieniony aż trzykrotnie: jako najlepsza nowa polska sztuka (Przemysław Skrzydelski), rola Roberta Talarczyka jako najlepsza rola męska (Tomasz, Domagała, Jacek Sieradzki), a Marcel Sławiński jako twórca w kategorii Najlepsza scenografia (Kalina Zalewska).
Za reżyserię odpowiadają wspomniani na początku Szczepan Twardoch i Robert Talarczyk, za scenografię Marcel Sławiński, a za muzykę – Aleksander Nowak. Spektakl stanowi propozycję tylko dla widzów pełnoletnich. Zobaczymy go 17 kwietnia o godz. 19 na scenie Filharmonii Częstochowskiej.
Bilety kosztują 90 i 80 zł. Można je kupić w kasie filharmonii oraz na stronie biletyna.pl. Szczegóły TUTAJ.
Oto twórcy „Byka”:
Szczepan Twardoch
Pisarz, autor powieści „Morfina”(2012), „Drach” (2014), „Król” (2016), „Królestwo” (2018) czy „Pokora” (2020), przełożonych na kilkanaście języków. W jego literackim dorobku znajdują się również „Wielki Grunwald” (2010), „Wieloryby i ćmy” (2015), zbiór opowiadań „Ballada o pewnej panience” (2017) oraz felietonów „Wielkie Księstwo Groteski”(2021). Nagrodzony między innymi Paszportem „Polityki”, Brücke Berlin-Preis, Nagrodą Czytelników Nike, Nagrodą Fundacji im. Kościelskich czy ostatnio literacką nagrodą EBRD za tłumaczenie „Króla” w przekładzie Seana Gaspera Bye’a. Na podstawie tej ostatniej powieści powstał serial, który miał premierę w telewizji Canal+, a którego Twardoch był współscenarzystą i współtwórcą formatu.
Przygotował również adaptację „Pokory” dla Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, gdzie powstał spektakl w reżyserii Roberta Talarczyka (2021). Mieszka w Pilchowicach na Górnym Śląsku.
Robert Talarczyk
Reżyser, aktor, dramaturg. Ślązak. Od września 2013 r. dyrektor Teatru Śląskiego w Katowicach. Jest również dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu „Open The Door” dedykowanego wykluczonym. Realizował spektakle na kilkunastu scenach w kraju (m.in. Teatr im. H. Modrzejewskiej w Legnicy, Teatr Ludowy w Krakowie, Teatr Rozrywki w Chorzowie, Opera Śląska w Bytomiu, Teatr Zagłębia w Sosnowcu czy Teatr Żydowski w Warszawie).
Poetyka jego teatru jest czytelna także poza granicami kraju – kilkakrotnie reżyserował sztuki na scenach Teatro Astra i Fondazione Teatro Piemonte Europa w Turynie, współtworzył także nagradzany polsko-czesko-słowacko-węgierski spektakl „Intercity”, który miał swoją premierę w Pradze.
Chętnie współpracuje z debiutującymi dramatopisarzami – jako pierwszy realizował na scenie teksty Artura Pałygi („Testament Teodora Sixta”), Weroniki Murek („Sztuka mięsa”) i Zbigniewa Rokity („Nikaj”). Zrealizował m.in. „Miłość Fedry” S. Kane, „Niezidentyfikowane szczątki ludzkie” B. Frasera, „Żyda” A. Pałygi, „Piątą stronę świata” K. Kutza, „Sztukę mięsa” W. Murek, „Dracha” i „Pokorę” Sz. Twardocha, „Krzyk według J. Kaczmarskiego” czy „Nikaj” Z. Rokity.
We wszystkich przenoszonych na scenę opowieściach, zarówno tych współczesnych, jak i klasycznych, chce zwrócić uwagę widzów na to, co z pozoru najprostsze i błahe. Widać to szczególnie w jego spektaklach poświęconych Śląskowi i Ślązakom („Cholonek”, „Piąta strona świata”, „Western”, „Wujek.81. Czarna ballada”, „Drach”, „Pokora”, „Nikaj”) podnoszących tematykę śląskiej mitologii, tożsamości i historii, docenianych za mówienie o uniwersalnych problemach językiem codzienności i lokalności, zrozumiałym dla każdego widza.
Laureat Nagrody im. Wojciecha Korfantego, przyznawaną przez Związek Górnośląski wybitnym postaciom i instytucjom zasłużonym dla Górnego Śląska w 2019 i Nagrody im. Zygmunta Hübnera „Człowiek Teatru” w 2021.
Marcel Sławiński
Pracuje dla teatru, filmu i telewizji. W swoim dorobku ma wiele różnorodnych, znaczących i prestiżowych obrazów filmowych, które odniosły sukces międzynarodowy. Od wielu lat pracuje z Katarzyną Sobańską w najbardziej rozpoznawalnym duecie scenograficznym, mając na koncie wiele wspólnych realizacji filmowych i teatralnych nagradzanych na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą. Sukcesem duetu jest Oscar (w kategorii najlepszy film obcojęzyczny), którym nagrodzona została „Ida” Pawła Pawlikowskiego. Jednocześnie film ten za scenografię otrzymał także nagrodę główną na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni oraz nagrodę indywidualną na Festiwalu Filmów Fabularnych Gijon.
Inne realizacje filmowe Sławińskiego to np. „Młyn i Krzyż” Lecha Majewskiego (Nagroda Główna za scenografię oraz Polską Nagrodę Filmową – „Orzeł” za scenografię), „W Ciemności” Agnieszki Holland (Nagroda Główna za scenografię na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni), „Jesteś Bogiem” w reż. Leszka Dawida, „Zjednoczone Stany Miłości” w reż. Tomasza Wasilewskiego (Srebrne Lwy 2016 w Berlinie). Nagroda za scenografię na festiwalu filmowym Ostenda), „Zimna wojna” reżyseria Paweł Pawlikowski (film nagrodzony Złotą Palmą, Cannes 2018).
Współpracuje również z licznymi teatrami i ma na swoim koncie wiele realizacji telewizyjnych („Olivier” reż. Magdalena Piekorz – musicalowy spektakl zrealizowany na deskach Teatru Rozrywki w Chorzowie; „Pod Presją” reż. Maja Kleczewska; „Skutki uboczne” Zelenki w reż. Leszka Dawida – spektakl otrzymał nagrodę główną Grand Prix w tym również za scenografię na Festiwalu Dwa Teatry w Sopocie 2014).
Jest członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej. To wykładowca na Wydziale Scenografii w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz na Wydziale Malarstwa (Pracownia Scenografii) Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.
Aleksander Nowak
Komponuje muzykę instrumentalną i wokalno-instrumentalną, sporadycznie sięgając także po środki elektroniczne. Istotne miejsce w jego twórczości zajmują opera i dramat pisane we współpracy z współczesnymi pisarzami.
Jest autorem takich kompozycji jak „Space Opera” (libretto: Georgi Gospodinov), „Spoon River” (na podstawie poezji Edgara Lee Mastersa, we współpracy z Adamem Dudkiem), „ahat ilī – Siostra bogów” (libretto: Olga Tokarczuk), „Drach. Dramma per musica”, „Syrena. Melodrama aeterna, „Pokora. Dramma giocoso” (libretta: Szczepan Twardoch) oraz „lo firgai” – (libretto własne na podstawie opowiadania „Maska” Stanisława Lema).
Za swoją twórczość otrzymał m.in. takie wyróżnienia jak: „Koryfeusz Muzyki Polskiej” (w kategorii Osobowość Roku 2021 oraz Wydarzenie Roku 2020), Nagroda Fonograficzna „Fryderyk” 2021, Doroczna Nagroda Związku Kompozytorów Polskich 2021, Nagroda Kulturalna Miasta Krakowa i Onetu „O!lśnienia” 2021, „Paszport Polityki” 2018 czy „Gwarancja Kultury” 2011.
Studiował kompozycję w Akademii Muzycznej w Katowicach oraz University of Louisville, USA. Obecnie jest profesorem katowickiej Akademii Muzycznej, gdzie prowadzi zajęcia m.in. z zakresu kompozycji, instrumentacji i współczesnej notacji muzycznej. Od września 2020 r. jest kierownikiem Katedry Kompozycji i Teorii Muzyki. Partytury jego utworów publikuje Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
STUDIO teatr galeria to jedna z najważniejszych eksperymentalnych scen w Polsce zarządzana przez dyrektora naczelnego Romana Osadnika od 2011 r. W kwietniu 2016 r. kierownictwo artystyczne teatru objęła reżyserka Natalia Korczakowska, a galerii ‒ krytyczka i historyczka sztuki Dorota Jarecka. W sezonie 2021/2022 odbyło się pięć premier: „Przemiany” w reżyserii Michała Borczucha (19 września 2021) i „Nazywam się Tamara Biakow i jestem legendą” (premiera: 25 września 2021), „Śnieg” w reżyserii Bartosza Szydłowskiego (premiera warszawska: 28 października 2021), „Hamer” w reżyserii Justyny Sobczyk (13 listopada 2021) i „Bowie w Warszawie” w reżyserii Marcina Libera (18 grudnia 2021).
Fundacja „Wyspiański” oficjalnie rozpoczęła swoją działalność 31 października 2017 r. Na rok jubileuszowy w Teatrze Śląskim, który przypadał w 2022 roku, składa się również jubileusz 5-lecia istnienia Fundacji. Uroczystościom towarzyszył pokaz spektaklu „Byk”, którego współproducentem była właśnie Fundacja „Wyspiański”.