Poradnik dla frankowicza. To kolejna część naszych porad, w której omówione zostaną szczególne sytuacje, z którymi można się spotykać. Poradnik przygotowuje Kancelaria Radcy Prawnego Klaudii Majer.
Nasz poradnik dla frankowicza omawiał już takie kwestie jak, od czego zacząć, jaka jest różnica między kredytem indeksowanym a denominowanym, ugody dla frankowiczów, czy jak bronić się w sporze z bankiem. Dziś kolejna porcja informacji.
Nieważność umowy, odfrankowienie, przewalutowanie
Nieważność umowy kredytowej to przyjęcie, że umowa nie wiąże od samego początku. Strony umowy muszą się wzajemnie rozliczyć: kredytobiorca musi oddać kwotę, którą otrzymał od banku. Z kolei bank musi oddać wszystkie wpłaty, jakie otrzymał po wypłacie kredytu i musi wykreślić hipotekę z księgi wieczystej.
Odfrankowienie z kolei to uznanie, że przeliczenia po kursie banku stanowią klauzule niedozwolone, a po ich usunięciu umowa może dalej obowiązywać. Spłacie podlega otrzymana kwota w złotówkach z oprocentowaniem określonym w umowie.
Ważne! Odfrankowienie to nie przewalutowanie, dlatego błędem jest zamienne posługiwanie się tymi pojęciami. Przewalutowanie występowałoby w kredycie walutowym, a kredyt powiązany z frankami był kredytem złotowym – co potwierdzają sądy.
Kredyt spłacany bezpośrednio we frankach
W latach kiedy kredyty powiązane z frankami były najpopularniejsze, umowy nie przewidywały możliwości spłaty bezpośrednio we frankach. Możliwość taka pojawiła się kilka lat po podpisaniu umowy. Spłata w CHF nie przekreśla szans na stwierdzenie nieważności umowy. W takiej sytuacji kredytobiorca ma prawo żądać od banku zwrotu kwot wpłacanych w CHF.
Rozwód
Rozwód nie rozwiązuje sprawy z kredytem powiązanym z frankami. Bank nie wyraża zgody na przejście kredytu wyłącznie na jednego z byłych małżonków. Podział majątku i deklaracja jednego z małżonków, że przejmuje spłatę kredytu nie wiąże banku. Dla banku w dalszym ciągu za spłatę odpowiedzialni są byli małżonkowie wspólnie. Przy sprzedaży mieszkania bank może zażądać kwoty, wyższej niż wartość nieruchomości. W interesie obojga byłych małżonków jest ubieganie się w sądzie o stwierdzenie nieważności umowy kredytu. Doświadczenie pokazuje, że nawet pomimo złych relacji małżonkowie podejmują wspólną walkę z kredytem.
Spłacony kredyt
Pomimo, iż kredyt został spłacony kredytobiorca ma szansę odzyskać pieniądze, które wpłacił na poczet nieważnej umowy.
Oświadczenie o ryzyku
Umowy z bankiem lub oświadczenia do umowy zawierały informację, że kredytobiorca został pouczony o ryzyku. Analiza tych dokumentów prowadzi do wniosku, że oświadczenia te nie były wystarczające. Sądy nie biorą ich pod uwagę zwłaszcza, że jednocześnie kredytobiorcy otrzymywali zapewnienie o stabilności kursu franka szwajcarskiego. Dodatkowo TSUE uznał, że ryzyko kursowe w długoterminowych umowach z konsumentami w ogóle nie powinno się znaleźć.
Kredyt powiązany z frankami na inny cel niż mieszkaniowy
Kredyty powiązane z frankami zaciągane były w większości na cele mieszkaniowe, na remonty. Zdarzało się jednak, że kredyt taki udzielany był np. na zakup samochodu lub na bliżej nieokreślony cel. Nie ma to jednak znaczenia. Mechanizm udzielania takich kredytów był takim sam.
Konsument prowadzący działalność gospodarczą
Banki często podnoszą, że osoba zaciągająca kredyt, w dacie podpisywania umowy lub jakiś czas po jej podpisaniu prowadziła działalność gospodarczą. Nie ma to znaczenia. Istotny jest cel kredytu.
Wadliwość umów powiązanych z walutą opiera się nie tylko na klauzulach abuzywnych (niedozwolonych), ale również na ich sprzeczności z bezwzględnie obowiązującym prawem bankowym i kodeksem cywilnym – co oznacza, że również podmioty gospodarcze mają szansę na ustalenie nieważności umowy.
Każda umowa kredytu powiązanego z frankami powinna być analizowana również pod kątem obecnej sytuacji faktycznej kredytobiorców i ich oczekiwań.
Zachęcamy do zadawania pytań i sygnalizowania wątpliwości.
Uwagi i pytania możecie Państwo przesyłać na adres kmajer@kancelaria-mk.pl z dopiskiem w tytule: „Gazeta Regionalna – franki” lub zadawać je telefonicznie: 607 289 929.
Czytaj też: Jak sprzedać nieruchomość obciążoną hipoteką? Poradnik dla frankowicza (część 5)