Stowarzyszenie ,,Częstochowa Przyjazna Jerzykom – Jerzyk w Dzielnicy Stradom” radzi co zrobić, gdy znajdziemy jerzyka, który znajdzie się w potrzasku.
Od normy odbiega sytuacja, gdy znajdziemy jerzyka, który nie lata. Są to bowiem ptaki spędzające niemal całe życie w locie. Nawet śpią w powietrzu, na wysokości 2 tys. m.
Jedyny moment, kiedy jerzyki stykają się z powierzchnią, to okres lęgowy. Wtedy ptaki te znajdują się w szczelinach budynków lub w budkach przeznaczonych dla nich, zawieszonych w ramach rekompensaty utraconych siedlisk. Jerzyki często mają kolizje z różnymi przedmiotami. Są to kable, elementy niewidoczne, przecinające tor lotu. Wówczas taki jerzyk może spaść na ziemię i wtedy trzeba mu udzielić pomocy.
Szczególnie w okresie wylotu z gniazd może się zdarzyć, że natrafimy na młodego jerzyka np. na chodniku lub trawniku. Jeżeli znajdziemy takiego ptaka na ziemi i jest on w dobrej kondycji, wystarczy unieść go na wyprostowanej dłoni, dziobem skierowanym w kierunku czubka palców, a on po chwili zadecyduje, czy wznowić lot. Jeśli nic się nie dzieje, wtedy koniecznie należy zabezpieczyć jerzyka, wkładając go do pudełka z otworami, wyścielonego ręcznikiem papierowym.
Kolejnym krokiem jest skontaktowanie się z odpowiednim ośrodkiem, w którym ptak otrzyma odpowiednią pomoc. Do takich miejsc należy m.in. stowarzyszenie ,,Częstochowa Przyjazna Jerzykom – Jerzyk w Dzielnicy Stradom” . W placówce stan jerzyka zostanie oceniony przez specjalistów, otrzyma też odpowiednią opiekę i leczenie. Nie zostawiaj jerzyka bez pomocy!
Nie zostawiaj jerzyka na ziemi, bowiem u tych ptaków nie występuje etap rozwojowy zwany podlotem. Młode ptaki, opuściwszy gniazdo, nie są już karmione przez dorosłe jerzyki. W żadnym wypadku nie wolno podrzucać jerzyka. Osłabiony ptak, spadając na ziemię, może doznać poważnego urazu.
Trzeba pamiętać, że ranny lub młody jerzyk bez Twojej pomocy sobie nie poradzi. Stowarzyszenie ,,Częstochowa Przyjazna Jerzykom – Jerzyk w Dzielnicy Stradom” udziela również pomocy jaskółkom dymówkom i jaskółkom oknówkom. Z dwoma ostatnimi okazami należy postępować podobnie.
Twoje wsparcie ma ogromne znaczenie dla ratowanych przez stowarzyszenie jerzyków. Już teraz możesz mieć wpływ na sytuację tych ptaków, które znalazły się w ośrodku, wspierając zakup świerszczy, którymi odkarmiane są młode jerzyki, a także leczone po kontuzjach dorosłe osobniki, ratowane w trakcie interwencji . Przyłącz się – te piękne i pożyteczne ptaki potrzebują naszej pomocy.
Ten sezon, jak i każdy inny jest dla stowarzyszenia ciężką pracą . ,,Częstochowa Przyjazna Jerzykom – Jerzyk w Dzielnicy Stradom” do tej pory uratowała przed śmiercią 348 jerzyków. Aby wesprzeć ośrodek, można wpłacić pieniądze na konto o numerze: 43 1240 1213 1111 0011 1368 0044 z dopiskiem darowizna.
Jeden jerzyk w ciągu doby może złowić nawet 30 tys. owadów. Komary stanowią 5% diety tych ptaków (dlatego ważne jest, aby tworzyć kolonie, wówczas więcej komarów zniknie z naszego otoczenia). Rodzice w poszukiwaniu pokarmu potrafią pokonywać wiele kilometrów. W razie ochłodzenia wycofują się w cieplejsze rejony, żerując nawet 500 km od gniazda, a pisklęta w tym czasie zapadają w hibernację, co objawia się obniżeniem temperatury ciała i spowolnieniem metabolizmu, który sprawia, że wyłączają się poszczególne organy. W takim stanie małe jerzyki mogą przetrwać bez rodziców do dwóch dni, czekając aż ci wrócą z upolowanym pokarmem do gniazda.
Dbajmy o jerzyki (Apus apus [beznogi]), które są sprzymierzeńcami człowieka i chronią przed plagą dokuczliwych owadów. Zamiast tego bardzo często zamurowujemy im miejsca gniazdowania. Nie bójmy się jerzyków, sąsiedztwo tych ptaków nie jest uciążliwe. Są one bezpieczne, nie przenoszą chorób oraz nie brudzą elewacji, otoczenia gniazda ani samego gniazda.
Zdarza się jednak, że dorosły lub najczęściej młody i niedoświadczony ptak (rozjaśnienie wokół dzioba) znajdzie się na ziemi. Najczęściej jednak są to sytuacje, gdy jerzykowi coś dolega i trzeba mu udzielić pomocy.
Charakterystyczną cechą jerzyka, wyróżniającą go na tle innych ptaków jest budowa nóg. Większość ptaków ma skierowane dwa lub trzy szpony do przodu, a pozostałe dwa lub jeden do tyłu. W przypadku jerzyków wygląda to zgoła inaczej. Ptaki te wszystkie cztery szpony mają skierowane do przodu. Dlatego też, gdy ptak znajdzie się na ziemi, zupełnie nie potrafi po niej stąpać, jak ma to miejsce w przypadku wielu innych ptaków.
W pełni wyrośnięty i gotowy do wypuszczenia jerzyk powinien mieć lotki (pióra skrzydeł), skrzyżowane za sterówkę ogona min. 3 cm. Jerzyki z zimowiska do Polski wracają w drugiej połowie kwietnia, mniej więcej wtedy, gdy przypada dzień św. Jerzego (23 kwietnia). Stąd zaczęto nazywać te ptaki jerzykami.
Główne zagrożenia dla jerzyka w Polsce to wszechobecna termoizolacja budynków. Podczas ocieplania nie brane są pod uwagę siedliska tych ptaków. Kolejnym zagrożeniem jest niewiedza i przyzwolenie mieszkańców na niszczenie siedlisk np. w blokach.
Jerzyk od 2021 roku jest wpisany na europejską czerwoną listę gatunków zagrożonych. Dlatego tak ważne jest aby tworzyć im nowe siedliska. Prawo zabrania tam, gdzie bytują jerzyki robić remontów, w tym stawiać rusztowań, aż do zakończenia okresu lęgowego. Takie czyny są bowiem karalne.
Jeśli chcesz zainstalować budkę dla jerzyka w swoim otoczeniu, warto zainteresować się bezpiecznymi i trwałymi budkami legowymi z firmy EmkaDrew. Są one polecane przez Stowarzyszenie ,,Częstochowa Przyjazna Jerzykom – Jerzyk w Dzielnicy Stradom”.
Warto wesprzeć również częstochowskie Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt. Więcej na ten temat dowiesz się tutaj.
Linda Nocoń/ Stowarzyszenie ,,Częstochowa Przyjazna Jerzykom – Jerzyk w Dzielnicy Stradom”