To już trzecia nominacja dla Aleksandra Wiernego do prestiżowej nagrody „Orfeusza”. Tom „małe nowe ciała” znalazł się wśród 20 wybranych przez jury tytułów. To jednak nie koniec częstochowskich nominacji. Druga przypadła bowiem Justynie Tomskiej.
Ogłoszono nominowanych do 11. edycji Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego „Orfeusz”. Wyróżnienie jest przyznawane za wybitne osiągnięcia współczesnej polskiej liryki – oryginalne, zachowujące bezpośredniość wyrazu, bezkompromisowe pod względem artystycznym. Nazwa i patron nagrody zakreślają obszar zjawisk poetyckich, które „Orfeusz” chce promować i rozwijać.
Rekordowa liczba zgłoszeń!
Organizatorzy odnotowali rekordową liczbę zgłoszeń. To 288 tomików poetyckich wydanych w Polsce w 2021 r. Jury, na czele którego zasiadł Jarosław Ławski nominowało dwadzieścia tomików, z których następnie wyłoni finałową piątkę.
Kolejny etap rozstrzygnięć komisji, czyli wyłonienie pięciu finalistów i laureata Orfeusza Mazurskiego, nastąpi w czerwcu. Gala wręczenia nagród odbędzie się w Praniu 30 lipca (laudacje na cześć finalistów wygłoszą członkowie jury, ogłaszając jednocześnie laureata Grand Prix).
„małe nowe ciała”
Częstochowa ma powody do dumy i z niecierpliwością wyczekuje czerwcowych ogłoszeń. W gronie 20 nominowanych tytułów znalazł się bowiem tom poetycki autorstwa Aleksandra Wiernego. Mowa o „małych nowych ciałach”, wydanych przez wydawnictwo Galerii Sztuki Współczesnej BWA.
Nazwiska autora nie trzeba w naszym mieście przedstawiać. To absolwent filozofii na Uniwersytecie Wrocławskim. Przed laty znany był jako dziennikarz prasowy i telewizyjny, obecnie pełni stanowisko naczelnika miejskiego wydziału kultury, promocji i sportu. Pierwszą książkę, autobiograficzną prozę „Matka mojego dziecka” wydał w 2003 r. Potem na rynku ukazały się kryminały „Światło” (2009) i „Teraz” (2012) oraz horror „Krew i strach” (2015). Na debiut poetycki i premierę tomu „Sygontka” autor czekał do 2019 r. Tytuł ten nadał na cześć małej miejscowości, oddalonej od Częstochowy o 35 km (leżącej na pograniczu gmin Przyrów i Janów), w której pomieszkuje.
Rodzinnemu miastu, w którym urodził się, mieszka i pracuje, poświęcił drugi tom ze swojego dorobku. Zarówno „Sygontka”, jak i „Częstochowa” nominowane były w poprzednich latach do „Orfeusza” (pisaliśmy o tym TUTAJ). Teraz pora na trzecią nominację.
Dodajmy, że miniony rok w ogóle był owocny dla częstochowskiego autora. Na rynku – oprócz tomu „małe nowe ciała” – ukazała się również powieść „Słabnące światło sierpniowego słońca”. Premiera obu tytułów miała miejsce 10 grudnia 2021 r. w Ośrodku Promocji Kultury „Gaude Mater”.
– Wiersze z „Sygontki” i „Częstochowy” umieszczone były w bardzo konkretnych przestrzeniach. Pierwsza to wieś, gdzie nasza rodzina kupiła drewnianą chałupkę, która stała się naszym drugim domem. A Częstochowa to miasto, w którym się urodziłem i w którym mieszkam (nie licząc kilku lat przerwy na studia). W najnowszej książce poetyckiej przestrzenią jest zaś ciało – mówił Wierny w rozmowie, która ukazała się w dodatku „Czas na kulturę!”. – Opowiadam o chorobie, doświadczeniu granicznym, bliskim śmierci. „małe nowe ciała” mają taką konstrukcję, że z jednej strony dotykają konkretnego ciała, które choruje (to uniwersalne doświadczenie dla nas wszystkich), ale z drugiej choroba jest alegorią tego, co dziś dzieje się na świecie. Mam wrażenie, że to nie tylko nasze ciała toczone są chorobą, ale i nasza cywilizacja ma sporą zadyszkę, brakuje jej tlenu – dodawał.
„List do patomorfologa”
O ile dla Wiernego to trzecia już nominacja, to dla innej przedstawicielki naszego miasta jest to debiut. Mowa o poetce i dziennikarce Justynie Tomskiej. Do tej pory autorka miała na swoim koncie zbiór wywiadów z ludźmi kultury „Okiem pacjenta”. W 2020 r. zdobyła I Nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Młodej Poezji. Jest również laureatką konkursu im. Anny Świrszczyńskiej – Książkowy Debiut Poetycki (2019) oraz 41. Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Haliny Poświatowskiej (2020).
Nominowany do „Orfeusza” „List do patomorfologa” to jej poetycki debiut. Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Znak w połowie września 2021 r. Spotkanie promujące ten tytuł także odbyło się w OPK „Gaude Mater”.
W „Liście…” Tomska mierzy się z odchodzeniem dwóch najbliższych osób – rodziców. Książka stanowi więc poruszające świadectwo córczynej miłości, opowiadające o dwóch śmierciach. Pierwsza to śmierć ojca – dokonana, zostawiająca podmiot liryczny z listą spraw do załatwienia. Druga, czyli śmierć matki, wydarza się stopniowo, coraz bardziej zawłaszcza życiową przestrzeń, nie może się dopełnić.
Laureaci „Orfeusza”
Przypomnijmy, że laureatami Nagrody Orfeusza byli dotąd: Krzysztof Karasek za tomik wierszy „Wiatrołomy”(2012), Jan Polkowski za „Głosy”(2013), Przemysław Dakowicz za „Teorię wiersza polskiego” (2014), Janusz Szuber za „Tym razem wyraźnie” (2015) oraz Jarosław Marek Rymkiewicz za tomik „Koniec lata w zdziczałym ogrodzie” (2016), Małgorzata Lebda za „Matecznik”(2017), Joanna Kulmowa za tomik „37”(2018), Jarosław Mikołajewski za „Basso continuo” (2019), Piotr Mitzner, autor tomiku „Siostra” (2020) i Andrzej Kopacki za tomik „Sonety, ody i wiersze dla Marianny”. W kategorii „Orfeusz Mazurski” nagrodę otrzymali dotąd: Kazimierz Brakoniecki, Mariola Kruszewska, Katarzyna Citko, Erwin Kruk, Alicja Bykowska-Salczyńska, Michał Książek, Marzanna Bogumiła Kielar, Stanisław Raginiak i Teresa Radziewicz.
Organizatorem nagrody jest Muzeum K.I. Gałczyńskiego w Praniu a partnerami są dwumiesięcznik literacki Topos, Stowarzyszenie Leśniczówka Pranie, Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Więcej o tegorocznej edycji Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego na orfeusz-nagroda.pl.
Zuzanna Suliga
Czytaj także: Aleksander Wierny: Pisanie jest dla mnie najważniejsze [ROZMOWA]