Mistrz piosenki poetyckiej, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser, dyrektor artystyczny Teatru im. A. Mickiewicza… Piotr Machalica – artysta wszechstronny.
Aktorstwo miał we krwi. Był synem Henryka Machalicy. Z aktorstwem życie związali również jego brat – Aleksander, a także bratanek – Adam (na co dzień aktor Teatru im. A. Mickiewicza).
Piotr Machalica ukończył w 1981 r. warszawską PWST. Rok wcześniej zadebiutował na filmowym ekranie. Zagrał w wówczas w „Rycerzu” w reżyserii Lecha Majewskiego. Był to początek niezwykle bogatej filmografii, w której mocnymi rozdziałami była współpraca m.in. z Jackiem Bromskim („Zabij mnie glino”, „Sztuka kochania”, „Kuchnia polska”, „1968. Szczęśliwego Nowego Roku”), Andrzejem Wajdą („Biesy”), Krzysztofem Kieślowskim („Dekalog IX”, „Krótki film o miłości”, „Trzy kolory: Biały”), Filipem Bajonem („Sauna”), Markiem Koterskim („Nic śmiesznego”, „Dzień świra”, „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”) czy Januszem Majewskim („Złoto dezerterów”). Wśród ostatnich tytułów z udziałem znakomitego aktora znalazły się „Zieja”, „Brigitte Bardot Cudowna” oraz „Szczęścia chodzą parami”.
Tytułowy Kameleon
Osobnym rozdziałem w karierze Piotra Machalicy były seriale. Na małym ekranie debiutował nawet wcześniej niż na tym, kinowym. Wszystko za sprawą produkcji „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” i „Punkt widzenia”. Ogromną popularność przyniosły mu zaś takie tytuły jak „Kameleon”, „Maszyna zmian”, „Kuchnia polska”, „Ekstradycja 3”, „Siedlisko” czy „Złotopolscy”. Co ciekawe, zagrał Chrisa Kamienieckiego, nieślubnego syna Dionizego (granego przez lata przez swojego ojca – Henryka) i Julii (granej przez Annę Milewską).
Jeśli chodzi o ostatnie produkcje, to sympatią widzów cieszyła się przede wszystkim seria „Legendy Polskie”, za którą stoi serwis Allegro. Piotr Machalica zagrał w nim diabła Rokitę. Można go oglądać w częściach: „Jaga”, „Twardowski 2.0” i „Operacja Bazyliszek”. Filmy z serii dostępne są na kanale YouTube Allegro.
Jego żywiołem była scena
Nazwisko Piotra Machalicy na stałe zapisało się również w dziejach polskiego teatru. W latach 1981–2006 artysta występował w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Szczególnie pamiętna była rola w komedii Aleksandra Fredry „Mąż i żona” w reżyserii Krzysztofa Zaleskiego, za którą w 1995 r. otrzymał nagrodę w plebiscycie publiczności dla Najprzyjemniejszego Aktora na I Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych w Łodzi. W swojej wieloletniej karierze aktor występował również na scenach innych warszawskich teatrów, na czele z Ateneum, Syrena, Narodowym, Na Woli, Polonia, Och-Teatr oraz 6. piętro.
Z częstochowską sceną związał się w 2006 r. Początkowo zarzekał się, że spędzi tu maksymalnie trzy sezony… Rolę dyrektora artystycznego pełnił jednak przez 12 lat. Znakiem rozpoznawczym tego okresu był nacisk na realizacje muzyczne. Takim był „Stachura” w reżyserii Roberta Dorosławskiego, „Tango FM” w reżyserii Jacka Bończyka czy „Tacy duzi chłopcy” i „Hemar w chmurach. Kabaret”, których reżyserii podjął się Machalica. W dorobku reżyserskim artysty znalazła się też sztuka Yasminy Rezy „Życie: trzy wersje”.
„MACHALista przebojów”
Jeśli chodzi o ważniejsze role, jakie dyrektor artystyczny wykreował na scenie przy ul. Kilińskiego, nie można wśród nich pominąć monodramu „Mały światek Sammy Lee” w reżyserii Anny Kękuś-Poks. Tytułowy bohater musiał w ciągu paru godzin zwrócić bukmacherowi pożyczone pieniądze. Zastraszony, zdenerwowany i zdesperowany Sammy wydzwaniał więc do swojego brata i znajomych z prośbą o pomoc… Czas upływał, a walka o pieniądze, w jego przypadku, była także walką o ocalenie życia. Dodajmy, że głos komentatora sportowego należał do Włodzimierza Szaranowicza.
Częstochowska publiczność uwielbiała go również jako m.in. ministra z „Miłości i polityki”, pana Jourdain’a z „Mieszczanina szlachcicem”, Kostię z „Do dna”, Poloniusza z „Hamleta” czy dyrektora banku z „Kredytu”.
W czerwcu 2018 r. Machalica pożegnał się ze stanowiskiem szefa artystycznego częstochowskiej sceny, muzycznym spektaklem „MACHALista przebojów”. Program przedsięwzięcia złożony był z piosenek największych mistrzów minionego stulecia: Bułata Okudżawy, Jana Wołka, Wojciecha Młynarskiego, Georgesa Brassensa, Edwarda Stachury, Agnieszki Osieckiej, Jonasza Kofty…
Na scenie Machalicy towarzyszyli zaś Robert Dorosławski, Adam Machalica i Taj Maha Lisa Trio w składzie: Michał Walczak, Krzysztof Niedźwiecki, Andrzej Zielak i Paweł Surman.
„Mój ulubiony Młynarski”
Ta historia musiała mieć muzyczne zamknięcie, bowiem piosenka aktorska również była wielką, artystyczną miłością Piotra Machalicy. Dyskografię artysty tworzą takie płyty jak „Portret muzyczny: Brassens i Okudżawa”, „Moje chmury płyną nisko”, „Piaskownica” i wydany w 2019 r. – „Mój ulubiony Młynarski”. Ostatni z wymienionych krążków został nominowany do statuetki Fryderyka, jako „album roku muzyka poetycka”.
Twórczość Piotra Machalicy doceniona została m.in. odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” czy srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Jego niespodziewana śmierć w grudniu 2020 r. wstrząsnęła nie tylko artystycznym światem. Wybitny artysta spoczął na cmentarzu św. Rocha w Częstochowie.
Zuzanna Suliga
Czytaj także: W częstochowskich Alejach odsłonięto ławeczkę Piotra Machalicy [GALERIA ZDJĘĆ]