W wigilię dzielimy się opłatkiem, składając sobie życzenia. Dlaczego dzielimy się właśnie opłatkiem? Co symbolizuje opłatek i skąd się wzięła jego nazwa?
Słowo opłatek wywodzi się z języka łacińskiego – oblatum i oznacza dar ofiarny. Jest to bardzo cienki, biały płatek chleba. Wypieka się go tak jak chleb, z białej mąki i wody, jednak w odróżnieniu od tradycyjnego pieczywa, bez dodatku drożdży. Dziś nikt nie wyobraża sobie, żeby wigilia nie zaczęła się od tego symbolicznego rytuału, jakim jest dzielenie się opłatkiem.
Kiedy opłatek pojawił się w Polsce?
Zwyczaj łamania się opłatkiem pojawił się w Polsce w drugiej połowie XVIII wieku. Jednak nie można powiedzieć, że jest to wyłącznie polski zwyczaj wigilijny. Wigilia to czas dzielenia się opłatkiem również na Słowacji, Litwie, Ukrainie, a także w Czechach i we Włoszech.
Historia opłatka
Opłatkiem dzielono się już nawet w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Wówczas na mszę przynoszono własny chleb. Wtedy też powstało słowo „eulogie„, co oznaczało zwyczaj błogosławienia dostarczonego chleba. Po błogosławieństwu, wierni zabierali chleb do domu, a nawet wysyłali bądź osobiście zanosili bliskim i przyjaciołom, którzy z różnych przyczyn nie mogli sami pójść do kościoła.
Znaczenie łamania się opłatkiem
Opłatek wigilijny symbolizuje chęć pojednania i pogodzenia się z ewentualnymi wrogami. Oczywistym wydaje się, że nie chcemy siadać do wigilijnego stołu z kimś, z kim dzieli nas chociażby cienka nić nieporozumienia. Pragniemy, aby ten posiłek był przepełniony rodzinnym ciepłem, miłością i wzajemnym poszanowaniem. Opłatek jako symboliczny chleb, ma przypominać chrześcijanom o słowach modlitwy „Ojcze nasz” – „chleba naszego powszedniego daj nam Panie”.
(red.)