Prapremierowy spektakl oparty na tekście Anny Wakulik otworzył sezon 2022/2023 w Teatrze im. A. Mickiewicza w Częstochowie. Za reżyserię „Grupy krwi” odpowiada Agata Biziuk. Spektakl ten zobaczymy 30 października.
Prace nad tym tytułem rozpoczęły się w minionym sezonie, jeszcze za kadencji Roberta Dorosławskiego. „Grupa krwi” jest pierwszą współpracą na linii reżyser-dramaturg, której podjęły się Agata Biziuk i Anna Wakulik.
Nazwiska tych twórczyń w częstochowskim teatrze są dobrze znane. Uważni widzowie znają je za sprawą dwóch wyjątkowych pozycji, na które instytucja zaprosiła w minionym sezonie. Obie prezentowane były na scenie kameralnej. Anna Wakulik napisała „Zażynki”, na podstawie których zrealizowano czytanie performatywne w reżyserii Tomasza Mana. Była to koprodukcja z Teatrem Nowym w Częstochowie, wobec której nie dało się przejść obojętnie. Spektakl palił od „gorących” tematów, dotyczących religijności, moralności czy sumienia.
Z kolei Bizuk wyreżyserowała widowiskową „Skłodowską. Radium Girl” Fundacji Teatr Papahema, która zadebiutowała w Częstochowie w grudniu 2021 r. Młodzi aktorzy, a wśród nich częstochowianin Mateusz Trzmiel, bawili się formą i konwencją, obalając mity i łamiąc schematy.
-Anię Wakulik, którą bardzo szanuję, poznałam jako mojego kierownika literackiego w Teatrze Dramatycznym w Tarnowie. Znamy się od wielu lat na stopie koleżeńskiej, a w Częstochowie po raz pierwszy mogłyśmy pracować jako dramaturg i reżyser – wyjaśnia Agata Biziuk.
Prapremierowe otwarcie sezonu
Połączenie sił obu autorek umożliwił program „DRAMATOPISANIE” Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie i przyznane w jego ramach
dofinansowanie. Dzięki temu sezon 2022/2023, zainaugurowano polską prapremierą.
-Największą przyjemność sprawiają mi projekty, które są fuzją energii. A współpraca z Instytutem Teatralnym i częstochowskim zespołem daje mi możliwość miksowania energii, czyli zaproszenia realizatorów niezwiązanych z Częstochową, a także występujących gościnnie aktorów. Myślę, że dzięki temu powstała naprawdę niebanalna opowieść. Zwykle robię spektakle oparte na własnej twórczości.
Są to zazwyczaj adaptacje biografii czy zjawisk społecznych. Tutaj musiałam się „poboksować” z cudzym tekstem – zaznacza reżyserka „Grupy krwi”.
Biziuk zaprosiła do współpracy Radosława Dudę (muzyka), Maksa Maca (scenografia), Krystynę Lamę Szydłowską (ruch sceniczny), Macieja Iwańczyka (reżyseria świateł)
i Tobiasza Czołpińskiego (projekcje wideo). Asystentem reżysera oraz inspicjentem został zaś Mariusz Korek.
By uniknąć realizmu
Efektem ich działań jest spektakl kompletny, w którym znakomity tekst dopełnia nieszablonowa forma. Akcja spektaklu rozgrywa się w starym dworze, który wydaje
się trwać w zawieszeniu – wbrew czasowi i przestrzeni.
– Szybko stwierdziliśmy, że chcemy uniknąć realizmu. Stworzyć scenografię, która będzie bardziej symboliczna, bardziej metafizyczna. Tak powstała pewna izba pamięci przodków, która góruje nad bohaterami – zaznacza Maks Mac.
-W opisie dramatu Ani jest to dworek szlachecki. Akcja toczy się w dosyć rodzajowych przestrzeniach, dosyć tradycyjnych. A my się od tego nieco odcięliśmy. Wchodząc w tę przestrzeń, czujemy się malutcy – dodaje Biziuk.
Kwestia tożsamości
I to właśnie tutaj spotykają się dwie pary rodzeństwa: Rita i Michał oraz Anna i Michał 2. Widzą się po raz pierwszy w życiu. Łączą ich pieniądze, bo na horyzoncie pojawił się spadek. Do przejęcia jest właśnie dworek, który stał się współwłasnością w wyniku rzekomego mezaliansu popełnionego przez przodków obu par. Jedna z nich ma korzenie szlacheckie, druga – chłopskie. Do konfrontacji dochodzi tuż przed procesem sądowym. Zależy im, żeby na sali uniknąć „pretensji, animozji, żartów podszytych jadem, nerwowych parsknięć”.
Zamiast porozumienia pogłębiają się podziały. W panującym półmroku na światło dzienne wychodzą kolejne uprzedzenia i niesnaski. Zamiast sielanki mamy więc podszytą ironią i gorzkim humorem refleksję dotykającą kwestii tożsamości.
Pytania padają niewygodne, bo czy nadal istniej podział klasowy? Czy geny w naszym życiu odgrywają tak wielką rolę? I czy pochodzenie decyduje o całej naszej przyszłości? Także odpowiedzi uwierają, bo utarte mity wiązane z polskością runą jak domki z kart.
Talię złożoną z wielu aktorskich barw trzymają Agata Ochota-Hutyra i Maciej Półtorak (Rita i Michał) – od lat związani z częstochowskim teatrem oraz występujący gościnnie – Helena Radzikowska i Maciej Szymon Cempura (jako Anna i Michał
2). Cała czwórka jest znakomita!
Lawirując między nastrojami
-Gwarantujemy sporą dawkę humoru. Ale nie ukrywamy, że jest to dramat o klasowości i o dramacie, jaki miał miejsce w naszym kraju, a który został troszkę przez takiego ducha Młodej Polski, to „ukwiecenie” chłopstwa, zapomniany. Są
momenty liryczne, dramatyczne, mocne. Stany emocjonalne bohaterów cały czas się zmieniają. Są sceny bardzo śmieszne, które za moment stają się dramatyczne. To pewien znak mojej twórczości, że ja lubię lawirować między nastrojami. To refleksja nad nami dzisiaj i refleksja nad naszą historią – podkreśla reżyserka.
Prapremiera spektaklu odbyła się 10 września. Tytuł poruszył widzów, należy on bowiem do realizacji, o których się nie zapomina. To taka teatralna perełka z mocnym przekazem, doskonałą warstwą wizualną i pierwszorzędnym aktorstwem.
Najbliższa okazja, by zobaczyć „Grupę krwi” nadarzy się w niedzielę, 30 października o godz. 19. Bilety na parter kosztują: 40 zł (normalne) i 35 zł (ulgowe), a te na
balkon – 35 zł (normalne) i 30 zł (ulgowe). Można o nie pytać w kasie przy ul. Kilińskiego 15. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie www.teatr-mickiewicza.pl.
Zuzanna Suliga
