Ostatnie miesiące są dla Fundacji Teatr Nowy w Częstochowie niezwykle pracowite. Aktualnie trwają przygotowania do lipcowej premiery spektaklu „Apok@lipsa covidowa” w reżyserii Pauliny Kajdanowicz. To tylko jeden z czterech nowych tytułów, który szykuje teatr.
Przypomnijmy: Teatr Nowy w Częstochowie zainaugurował działalność w marcu 2021 r. Jego twórcą i dyrektorem jest Paweł Bilski, dyplomowany aktor oraz fundator i prezes Fundacji Oczami Brata. Termin powstania teatru nie był przypadkowy, pokrywał się on bowiem z obchodami 60. Międzynarodowego Dnia Teatru. W efekcie powstała zupełnie nowa przestrzeń do działalności twórczej nie tylko w Częstochowie, ale i całym kraju.
Odważna i istotna społecznie problematyka
Dziś pełna nazwa to Fundacja Teatr Nowy w Częstochowie. Poprzez swoją działalność organizacja chce być blisko widza, społeczności i serca. Tematyka, którą porusza, wyróżnia go na tle innych niezależnych teatrów w Polsce. To problematyka odważna, istotna społecznie, poruszająca, refleksyjna, a czasem też wzbudzająca kontrowersje.
Zespół artystyczny stanowią młodzi, ambitni ludzie. Debiutancką realizacją, której podjął się Teatr Nowy, był spektakl „Cebula” w reżyserii Marka Ślosarskiego (z powodzeniem grany na różnych scenach kraju). Dziś w ramach projektu „Cebula’tON” tytuł ten prezentowany jest szerokiemu gronu odbiorców m.in. z tzw. subregionu północnego województwa śląskiego. Projekt dofinansowano w ramach programu „Kultura dostępna 2022”.
Na koncie Fundacji Teatr Nowy w Częstochowie są również „Zażynki” w reżyserii Tomasza Mana, czyli koprodukcja z Teatrem im. A. Mickiewicza w Częstochowie oraz teatralny happening „Moja droga” wyreżyserowany przez Pawła Bilskiego. Teraz listę tę dopełni „Apok@lipsa covidowa”.
„Apok@lipsa covidowa”
Reżyserką oraz autorką scenariusza do najnowszej produkcji teatru jest aktorka Paulina Kajdanowicz. Częstochowska publiczność zna ją jako Ewę ze wspomnianej „Cebuli”. Przedstawienie w komediowy sposób odnosi się do odbywającego się w trakcie pandemii nauczania zdalnego. Scenariusz powstał na podstawie wywiadów z różnymi osobami: nauczycielami, uczniami i studentami. Ich wypowiedzi w niezmienionej formie trafiły do tekstu sztuki.
Razem z Kajdanowicz na scenie występują również Anna Wilk, Szymon Kowalik i Michał Kaszak. Za scenografię odpowiada Dorota Chrząstek, za muzykę – Inka Music, a za współprodukcję muzyczną – Marcin Oliński. Warto dodać, że w spektaklu zabrzmi również utwór „Pranie” pochodzący z płyty „Świecę w ciemności”.
Premiera „Apok@lipsy covidowej” odbędzie się 9 lipca o godz. 19 w Sali Widowiskowej „Zygmunt” przy ul. Krakowskiej w Częstochowie. Bilety normalne kosztują 35 zł, a ulgowe – 25 zł. Można je rezerwować pod numerem tel. 533 947 664.
„Powarkiwania Drogi Mlecznej”
Kolejną wśród planowanych nowości będzie spektakl „Powarkiwania Drogi Mlecznej” oparty na tekście autorstwa Bonna Parka. Za jego reżyserię odpowiada Adam Nalepa. Twórcy w krzywym zwierciadle przedstawiają apokaliptyczny obraz naszego świata. „Powarkiwania Drogi Mlecznej” to tekst, w którym zacierają się granice świata przedstawionego, w którym nie wiadomo już, co jest prawdą, a co żartem, co dzieje się na wymyślonej planecie w naszej galaktyce, a co tu i teraz. Obsadę tej produkcji tworzą Agata Pośnik, Paweł Bilski i Maciej Kotlarz. Aktorzy kreować będą zarówno postaci wyimaginowane, jak i te wzorowane na dobrze nam znanych politykach czy celebrytach.
Festiwal Kultury Alternatywnej
Oba te tytuły wpiszą się w program II Festiwalu Kultury Alternatywnej (eFKA), który odbędzie się w Częstochowie 19 i 20 sierpnia. Dyrektorem artystycznym wydarzenia jest Paweł Bilski, a za jego organizację odpowiadają Fundacja Oczami Brata, Spółdzielnia Socjalna „Jasne, że Alternatywa 21” oraz właśnie Fundacja Teatr Nowy w Częstochowie.
Festiwal ten zadebiutował na kulturalnej mapie miasta w ubiegłym roku. Cel, który przyświecał organizatorom, był jasny: kulturalne ożywienie i rewitalizacja Starego Miasta. Stąd większość wydarzeń skoncentrowana jest w okolicach ul. Mielczarskiego (nazywanej „ulicą cudów”). Adres ten wybrano nieprzypadkowo, to właśnie tu od grudnia 2016 r. mieści się Klubokawiarnia Alternatywa 21, zatrudniająca osoby z niepełnosprawnością intelektualną.
– Odbiór pierwszej odsłony Festiwalu zachęcił nas do dalszego działania. Pokazał, że warto stawiać na jakość. Mierzymy wysoko. Mamy nadzieję, że kolejne edycje sprawią, że zatrze się dawna, mniej chlubna historia ulicy Mielczarskiego. Od cudów nie uciekamy, ale wierzymy, że będzie ona postrzegana jako miejsce, w którym dzieją się wyłącznie artystyczne cuda – zaznacza Paweł Bilski.
Wspomniane powyżej premierowe spektakle grane będą pierwszego dnia festiwalu. Przedstawienie w reżyserii Kajdanowicz zobaczymy o godz. 18, a to stworzone przez Nalepę – o godz. 21. To oczywiście nie koniec teatralnych propozycji wpisanych w program imprezy. Na plenerowej scenie zaprezentowane zostaną: „Rakotwórczość” w reżyserii Sylwii Oksiuty-Warmus i „Księżycowa Droga” Teatru Nikoli z Krakowa.
Wstęp na wszystkie wydarzenia będzie wolny, a atrakcji nie braknie. Oprócz emocji teatralnych, uczestników czeka też duża dawka dobrej muzyki. Zapewnią je koncerty takich wykonawców jak Jan Samołyk czy zespoły Pieśniara, Honzatko Rozmontowana i Mikromusic. eFKA przyniesie również m.in. warsztaty, Międzynarodowy Plener Artystyczny „Relacje”, Artystyczną Scenę Talentów czy czytania performatywne.
Dwie kolejne premiery
Już na wrzesień Teatr Nowy szykuje kolejne premiery. Tym razem spektakli „Ballady i romanse” oraz „Wielka wyprawa na drugi koniec miasta”.
Nad pierwszym widowiskiem scenicznym czuwa Anna Wilk. W scenariuszu zawarty został materiał znany z pierwszego tomu „Poezyj” Adama Mickiewicza. Spektakl realizowany jest w 200. rocznicę premiery „Ballad i romansów”, która miała miejsce w Wilnie.
Z kolei „Wielka wyprawa na drugi koniec miasta” to pierwsza familijna propozycja w dorobku Fundacji Teatr Nowy w Częstochowie. Produkcja ta będzie prapremierą tekstu autorstwa Szymona Jachimka. Reżyserem przedstawienia jest Tomasz Valldal Czarnecki – wieloletni aktor Teatru Muzycznego w Gdyni, instruktor teatralny, rysownik, fotograf i założyciel Teatru Komedii Valldal. Bohaterką opowieści skierowanej do młodych widzów jest Lena, która w ramach prezentu urodzinowego wymarzyła sobie pierwszą, samodzielną wyprawę autobusem. Tekst Jachimka niesie za sobą przesłanie dotyczące zaufania, odpowiedzialności i tego, jak małe rzeczy prowadzą do wielkich zmian.
„Czytania dramatów współczesnych”
Wspominając o ostatnich projektach Teatru Nowego, nie wolno pominąć cyklu „Czytania dramatów współczesnych”. Projekt ten realizowany jest wspólnie z Biblioteką Publiczną im. Biegańskiego. Pomysłodawczynią cyklu jest Katarzyna Linke. Spotkania zainaugurowano w kwietniu. Dotychczas przeczytano już teksty „Najwięcej samobójstw zdarza się w niedzielę” i „Córka”. Najbliższe czytanie odbędzie się w czwartek, 30 czerwca o godz. 18 w Kawiarni Alternatywa 21 na Starym Rynku. Zabrzmi „Chwała Bohaterom”, której autorem jest ukraiński dramaturg Pawło Arje. Jego tekst przeczytają Anna Wilk, Arleta Lizoń, Igor Tajchman i Adam Rosa.
– W obliczu trwającej od lutego wojny w Ukrainie ten tekst nabierze dodatkowego znaczenia. Cieszę się, że znalazł się w programie „Czytań dramatów współczesnych”. W dzisiejszych czasach teatr – co często zaznaczam – ma do odegrania rolę daleką od tej wyłącznie rozrywkowej. To misja, którą Fundacja Teatr Nowy w Częstochowie, stawia na pierwszym miejscu – podkreśla Paweł Bilski.
W ramach cyklu przeczytane zostaną jeszcze trzy teksty. 21 lipca – „Nocny portier i kobieta finalna”, 18 sierpnia – „Fly me to the moon”, a 22 września – „Little Pony”.
– W ideę Teatru Nowego wpisuje się stwarzanie możliwości młodym, pełnym zapału twórcom. Ta wolność i przestrzeń, którą im dajemy, widoczna jest zwłaszcza podczas czytań dramatów czy kolejnych odsłon „Salonów poezji”. Członkowie zespołu odpowiadają za koordynację kolejnych działań, wykazują się przy tym ogromną kreatywnością. Odbiór publiczności najlepiej oddaje to, że warto było dać im tę szansę – dodaje szef Fundacji Teatr Nowy w Częstochowie.
Powstaje sala teatralna
Warto dodać, że już w przyszłym roku Teatr Nowy w Częstochowie zaprosi widzów do swojej siedziby. Będzie się ona mieścić w powstającym właśnie na Błesznie Domu Oczami Brata. W okazałym budynku, w którym zamieszkają osoby z niepełnosprawnością intelektualną, znajdzie się miejsce dla sali teatralnej, z której korzystać będą Teatry: Nowy i Oczami Brata. Budowę tego niezwykłego dzieła można wesprzeć za pośrednictwem stron domoczamibrata.pl i siepomaga.pl/oczamibrata.
Zuzanna Suliga