Tytuł spektaklu w reżyserii Michała Zdunika jest nie tylko frazą poetycką. Oddaję istotę przemian, której doświadczają bohaterowie dramatu autorstwa Ołeksandry Hromowej. „Dziewiąty dzień księżycowy” Teatr im. Mickiewicza przypomni 8 i 9 lipca w ramach akcji „Teatr na wakacje”.
Przygotowania do tej realizacji rozpoczęły się jeszcze w 2020 r. Pandemia plany pokrzyżowała i premiera musiała zostać przesuwana. Finalnie udało się ją zorganizować na początku marca tego roku. „Dziewiąty dzień księżycowy” oparto na tekście ukraińskiej dramatopisarki Ołeksandry Hromowej. Za reżyserię odpowiada Michał Zdunik – dramatopisarz, eseista, kompozytor muzyki teatralnej. Warto wspomnieć, że w 2018 r. został on laureatem Nagrody Talanton za najlepszy debiut dramaturgiczny na antenie radiowej Jedynki. W uzasadnieniu napisano: „Za umiejętność pisania o tym, czego nie widać. Za stworzenie własnego stylu, który łączy tradycję z nowoczesnością”. A co zafascynowało go w tekście innej autorki?
– Lubię sztuki, w których pojawia się wątek niesamowitości, tajemnicy. Dramat Hromowej jest dosyć mocno osadzony w realizmie magicznym. Na pierwszy rzut oka jest obrazkiem rodzajowym z życia współczesnej, ukraińskiej rodziny. Natomiast wszystko, co najważniejsze, dzieje się wtedy, kiedy w ten emocjonalny tygiel wkrada się metafizyka. Dzieje się to za sprawą Iriny, która przychodzi z pewną wiadomością i misją zarazem. Chce posklejać wzajemne relacje, zawalczyć o pamięć kogoś, kto był dla niej ważny. Zjawia się u nich niczym Chochoł z „Wesela” Wyspiańskiego. Przychodzi jak ktoś z innego świata i wywraca ich życie do góry nogami – opowiada Zdunik. – Pomysł na postać Iriny zrodził się podczas pobytu we Lwowie. Poszedłem do galerii obrazów i tam była akurat wystawa aniołów. Ten wyjazd był inspiracją do twórczych poszukiwań, dał mi dobrą energię – zdradza.
Burza wywołana w rodzinnym życiu
Na scenie przedstawiono dosyć skomplikowane losy współczesnej rodziny z Kijowa. Rozwiedziony Ołeh utrzymujący bliskie kontakty z byłą żoną Ołeną oraz owdowiałą matką Hanną i jej partnerem Wiktorem prowadzą dość zrównoważone życie. Nagle w progu ich domu staje Iryna, podająca się za wnuczkę zmarłego męża Hanny. Pod pachą trzyma urnę z prochami swojej babci, czyli pierwszej żony. Okazuje się, że jej ostatnim życzeniem było to, aby mogła spocząć obok ukochanego mężczyzny, który… mimo że ją porzucił, przez wiele lat słał jej miłosne listy.
Pojawienie się Iryny wywołuje burzę w rodzinnym życiu. Mimo wielu oporów i sprzeciwów najbliższych Hanna w porywie szlachetności zgadza się umieścić urnę w grobie męża, ale na przeszkodzie staje biurokracja. Cmentarz jest zamknięty i chować na nim można tylko członków najbliższej rodziny, do których była żona już się nie zalicza. W końcu rodzina decyduje się na nielegalne zakopanie urny. Ołeh bierze łopatę, Wiktor dłuto. Chowają urnę, wybijają stosowny napis na tablicy i sprawa załatwiona. Iryna wraca do Izmaiłu, a cała historia zmienia nastawienie rodziny do życia. Hanna przyjmuje oświadczyny Wiktora, Ołeh zaczyna godzić się z byłą żoną. I wszystko skończyłoby się pięknie, gdyby nie dociekliwość Ołeny…
Ołeha gościnnie gra Bartosz Buława (wcześniej skradł on serce częstochowskiej publiczności jako Foka z „Królowej Śniegu”), który pełnił również rolę asystenta reżysera. Ołeną jest Sylwia Oksiuta-Warmus, Hanna- Agata Ochota, Wiktorem – Antoni Rot, a sprawczynią całego zamieszania, czyli Iryną – Hanna Zbyryt.
Szereg problemów i niezabliźnionych ran
– „Dziewiąty dzień księżycowy” w sposób i realistyczny, i metafizyczny dotyka reakcji damsko-męskich, rodziny, konfliktów, uczuć, prób konfrontacji, porozumienia – zaznacza Sylwia Oksiuta-Warmus. Dodajmy tu, że aktorka napisała słowa do ukraińskiej kołysanki skomponowanej przez Aleksandra Dębicza, którą można usłyszeć w spektaklu.
Bohaterowie dramatu Hromowej nie są gotowi oderwać się od przeszłości, niezwykle trudno im dokonać zmian. Nadzieję przynosi właśnie „Dziewiąty dzień księżycowy”. Tytuł, choć brzmi magicznie, jest nie tylko frazą poetycką.
– Dziewiąty dzień księżycowy to pojęcie z astrologii księżycowo-solarnej. W takim układzie 9. dzień fazy Księżyca jest czasem przemian. To pewnego rodzaju rytuał przejścia. Czas, kiedy człowiek orientuje się, co zrobił źle. Ten dzień sprzyja podejmowaniu decyzji, jest pełen inspiracji, nowej energii – tłumaczy reżyser spektaklu.
Metafizyczny klimat „Dziewiątego dnia księżycowego” podkreśla scenografia autorstwa Anny Adamek, muzyka, którą skomponował wspomniany powyżej Aleksander Dębicz, kostiumy, których autorką jest Aleksandra Harasimowicz oraz projekcje, za które odpowiada Patrycja Polkowska.
„Dziewiąty dzień księżycowy” zobaczymy 8 i 9 lipca
Teraz Teatr im. Mickiewicza zaprezentuje spektakl Michał Zdunika w ramach akcji „Teatr na wakacje”. Przedstawienia zaplanowano na 8 i 9 lipca na godz. 19. Cena biletów – tak, jak na wszystkie propozycje grane w ramach letniej akcji – wynosi 30 zł.
Komu nie uda się obejrzeć tego tytułu w lipcu, może nadrobić zaległości w sierpniu. Teatr im. Mickiewicza wróci do gry wcześniej niż zazwyczaj, bo nie z początkiem września, a już 18 sierpnia. Pokaz „Dziewiątego dnia księżycowego” przewidziano zaś na 25 sierpnia na godz. 19. Szczegóły: www.teatr-mickiewicza.pl.
Zuzanna Suliga, współpraca Ewa Oleś
Czytaj także: Częstochowski teatr zaprasza widzów w wakacje! Wszystkie bilety kosztują 30 zł!