Odwiedzając Olsztyn przy okazji Jurajskiego Festiwalu Sztuki i Wina czy Jurajskich Zawodów Balonowych, lepiej zarezerwować sobie nieco czasu na zwiedzenie miasta. Poniżej kilka z wielu ciekawych miejsc, na które warto zwrócić uwagę.
Jurajski Olsztyn słynie z ruin zamku, jednak nie tylko ze względu na jego obecność, warto odwiedzić to miasto. Oto kilka ciekawostek, które z pewnością zaciekawią turystów.
Olsztyńska szopka
Podczas zwiedzania Olsztyna warto zajrzeć do autorskiej galerii Jana Wewióra znajdującej się przy ul. Kühna 1. Stojąca tuż przy rynku stuletnia zabytkowa chałupa wiejska już z daleka przyciąga wzrok kolorowymi zdobieniami. Zaraz za furtką wita gości wystrugana z drewna zmora – tej trzeba wrzucić grosik do przydużych butów, oczywiście na szczęście, by się w życiu wiodło.
Serce galerii stanowi słynna na całą Polskę ruchoma szopka autorstwa rzeźbiarza. Przedstawione są tu sceny z życia Świętej Rodziny i tradycje ludowe mieszkańców Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Każda z kilkuset figur została dopracowana w najmniejszym szczególe. Narodzenie Pańskie, weselisko, praca kowali, bydło w stajni – wszystkim scenom towarzyszą anioły. Ruchomą szopkę olsztyńską Jan Wewiór rzeźbił przez 15 lat, ale dzieło to nadal nie jest w pełni ukończone, gdyż autor „Betlejemowa pod strzechą” ciągle je rozbudowuje.
Zdecydowana większość figur jest ruchoma. Pracują, tańczą, obracają się dookoła siebie. Nad całością oczywiście góruje makieta olsztyńskiego zamku. Z braku miejsca w drewnianej chacie część rzeźb luźno związanych tematycznie z samą szopką, można podziwiać na podwórzu. Stoi tu m.in. kilkumetrowej wysokości Wieża Mariacka oraz domek wiedźmy.
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Nieopodal wzgórza zamkowego znajduje się parafialny Kościół pw. św. Jana Chrzciciela, zbudowany w latach 1722–1726 przez Fundację Jerzego Lubomirskiego. To jednonawowa świątynia zbudowana na planie krzyża, którego ramiona tworzą dwie kaplice. W ołtarzu głównym widnieje barokowy obraz zatytułowany „Chrzest Chrystusa”. W krypcie kościoła spoczywa zmumifikowane ciało żołnierza konfederacji barskiej.
Wokół świątyni rosną piękne stare lipy – pomniki przyrody. Przy kościele olsztyńskim istniały swego czasu trzy bractwa, w tym Bractwo Aniołów Stróżów, szerzone przez paulinów z klasztoru jasnogórskiego.
Zabytkowy Spichlerz
W 2007 r. u podnóża ruin zamkowych stanęła jedna z najcenniejszych budowli architektury drewnianej Jury – modrzewiowy Spichlerz z 1783 r. przeniesiony z Borowna. Wzorowo odrestaurowany obiekt doskonale wkomponował się w jurajski krajobraz. Jego właściciele otrzymali w 2008 r. najwyższą nagrodę Generalnego Konserwatora Zabytków – „Zabytek Zadbany”.
Modrzewiowy Spichlerz jest jednym z najbardziej wartościowych przykładów staropolskiej architektury ludowej. Obecnie znajduje się tam restauracja.
Cmentarz wojenny
Świadectwem tragicznych lat II wojny światowej jest znajdujący się w Olsztynie Cmentarz Mauzoleum zwany Miejscem Straceń. Jest to miejsce masowych mordów dokonanych na ludności polskiej przez hitlerowskich okupantów.
Przy drodze Olsztyn-Kusięta znajduje się pomnik z napisem u podstawy –„Bohaterom walk o wolność Ojczyzny, pomordowanym w latach 1939-1945”. Chodnik od obelisku prowadzi w głąb lasu, aż do cmentarnej bramy wejściowej z napisem: „Cmentarz ofiar II wojny światowej”. Za bramą rozlega się cmentarna przestrzeń. Przy alejce, która była ostatnią drogą skazanych, stoi pomnik przedstawiający scenę pożegnania ludzi idących na śmierć. W głębi cmentarza, na wzniesieniu znajduje się monument z napisem „Naród nigdy o Nich nie zapomni”. W 18 zbiorowych mogiłach spoczywa tu 1968 ofiar hitlerowskiego terroru.
Cmentarz powstał w latach 1963-1965. Pomnik przy drodze Olsztyn-Kusięta w 1968 r. Płaskorzeźby przedstawiające scenę pożegnania ludzi idących na śmierć autorstwa Władysława Łydżby, ustawiono w latach 80. XX w.
Z kolei w 2008 r. na olsztyńskim „Miejscu Straceń” umieszczono Drogę Krzyżową, którą stanowi czternaście oryginalnych, lipowych płaskorzeźb wykonanych przez artystów Danutę i Jana Wewiórów. Stacje drogi krzyżowej znajdują się na sosnach otaczających cmentarz. Upamiętniają one śmierć setek niewinnych ludzi i nadają temu miejscu niepowtarzalną symbolikę.
Więcej o zabytkach, ciekawostkach i szlakach turystycznych gminy Olsztyn można przeczytać na stronie www.olsztyn-jurajski.pl.
ZS
Czytaj także: Olsztyński zamek – kuźnia tajemnic. Jakie sekrety kryje jurajska warownia?