Zmiany na mapie Częstochowy.
Patronem placu przy ul. Strażackiej, na którym stoi Pomnik Pamięci Żydów Częstochowian został Samuel Willenberg, uczestnik m.in. buntu w niemieckim obozie zagłady w Treblince. Na mapie Częstochowy pojawi się także nowa ulica której patronem został z kolei znany częstochowski grawer Lucjusz Władysław Cyganowski. Taką decyzję podjęli na ostatniej sesji częstochowscy radni.
Samuel Willenberg urodził się w 1923 roku w Częstochowie. Do 1939 roku mieszkał przy ul. Fabrycznej (dzisiejszej ul. Mielczarskiego). Jego ojciec był znanym w mieście artystą-plastykiem, uczył też w żydowskim gimnazjum.
Po
wybuchu wojny niespełna 17-letni Samuel został ochotnikiem w wojnie
obronnej – odniósł rany w potyczce z wojskami sowieckimi. Podczas
okupacji mieszkał w Częstochowie i Opatowie. Jesienią 1942 roku
trafił do Treblinki. Jako jedyny z transportu uniknął śmierci w
komorze gazowej, bo podał się za murarza. Przydzielony do
specjalnego komanda, sortował rzeczy zamordowanych więźniów –
kiedyś wśród tych przedmiotów znalazł ubrania swoich sióstr.
W
1943 roku uczestniczył w buncie więźniów. Po krwawej walce – w
której zginęło blisko 800 Żydów – wraz z około 200 innymi
osadzonymi udało mu się uciec. Wojnę przeżyło 68 z nich.
W Warszawie odnalazł swojego ojca i zaangażował się w konspirację w ramach Polskiej Armii Ludowej. W Powstaniu Warszawskim wraz z żołnierzami AK walczył w Śródmieściu. Po klęsce powstania wyszedł z miasta wraz z ludnością cywilną, uciekł z transportu i do końca okupacji się ukrywał.
Po wojnie służył w wojsku, potem zaangażował się w poszukiwania i pomoc Żydom ocalałym z Zagłady. W 1950 roku, wraz z matką i żoną, wyjechał do Izraela. Tam ukończył studia inżynierskie i pracował jako geodeta.
Po przejściu na emeryturę zajął się rzeźbiarstwem. Zdobył uznanie jako autor licznych prac upamiętniających Holokaust – jedną z nich jest właśnie projekt pomnika przy ul. Strażackiej.
Polskie
obywatelstwo przyjął ponownie w 1994 roku. Mieszkał w Izraelu.
Częstochowę odwiedzał często, angażując się w polsko-żydowskie
inicjatywy historyczne, kulturalne i społeczne. Wraz z żoną
towarzyszył przyjeżdżającym do Polski wycieczkom z Izraela.
Działał w Światowym Związku Żydów Częstochowian i Ich
Potomków, był uczestnikiem zjazdów Żydów Częstochowian, gościem
Światowego Kongresu Częstochowian.
Otrzymał m.in. Krzyż
Srebrny Virtuti Militari, a dwukrotnie – Krzyż Walecznych i Krzyż
Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Samuel Willenberg zmarł w 2016 roku. Był ostatnim żyjącym uczestnikiem buntu w Treblince.
Lucjusz Władysław Cyganowski natomiast zostanie patronem jednej z bocznych ulic biegnących od ulicy Batalionów Chłopskich.
Nowy patron ulicy w dzielnicy Wyczerpy-Aniołów urodził się w 1882 roku, a zmarł w 1943.
Prowadził w Częstochowie pracownię grawerską, jego prace na przestrzeni lat 1906–1943 stały się swego rodzaju kroniką ważnych wydarzeń z dziejów miasta. Prace cechowała wysoka jakość artystyczna, o czym świadczą m. in. odznaki częstochowskich stowarzyszeń i organizacji społecznych zaprezentowane w publikacji Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego (oddział w Częstochowie) we współpracy z Muzeum Częstochowskim.
(fot. UM Częstochowa)