W dniach 20-21 sierpnia 2021 roku odbył się już po raz osiemnasty Festiwal Kultury Polskiej i Żydowskiej – „XVIII Święto Ciulimu-Czulentu” Lelowskie Spotkanie Kultur.
Pomimo trudnej sytuacji epidemiologicznej, która panuje w dalszym ciągu w całym kraju, udało się organizatorom spotkać w kameralnym gronie. Tegoroczny festiwal, dlatego też miał charakter bardziej refleksyjny, intelektualny i edukacyjny.
Pierwszy dzień festiwalu rozpoczął się muzycznym występem. Agnieszka Skowrońska oraz Mateusz Wójcik wykonali utwory klezmerskie i żydowskie. Po występach została pokazana projekcja filmu pt. Austeria, w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Jak co roku dyskusję o filmie poprowadził znawca tematyki żydowskiej dr Maciej Stroiński, który jest wykładowcą na Uniwersytecie Jagiellońskim, filmoznawca, krytyk teatralny oraz tłumacz.
W drugi dzień festiwalu były warsztaty pisania w języku jidysz, które zostały przeprowadzone przez Karolinę Koprowską, która jest doktorantką z Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracownicą Instytutu Judaistyki na UJ, jidyszystka, która podczas spotkania pełniła rolę przewodnika po ohelu i synagodze. O godzinie 16.00 było spotkanie wokół chasydyzmu, które rozpoczęło się projekcją filmy cadyk z Lelowa (produkcja: TVP S.A. – program redakcji ekumenicznej). Spotkanie zostało poprowadzone przez Mirosława Skrzypczyka – prezesa Lelowskiego Towarzystwa Historyczno-Kulturalnego im. Walentego Zwierkowskiego, laureata licznych nagród oraz wyróżnień na rzecz przywracania pamięci i budowania dialogu polsko-żydowskiego. Jest autorem wielu publikacji, które dotyczą tematyki żydowskiej i lelowskich Żydów i wcześniej wspomniana Karolina Koprowska. Drugi dzień spotkania zakończył się spektaklem „skrzypek gra”, który wykonał Zespół Folklorystyczny Ziemi Lelowskiej, oraz koncert laureatów Konkursu Piosenki Żydowskiej i zespół wokalno-instrumentalny Ogniki z Gminnego Ośrodka Kultury w Lelowie. Uczestnicy festiwalu dzięki występom artystycznym, mieli możliwość przenieść się na chwilę do przedwojennego Lelowa, aby na nowo usłyszeć głosy żydowskiego sztetla, w którym to rozbrzmiewała muzyka i gościł taniec.
Oby dwóm dniom festiwalu w Lelowie towarzyszyła wystawa Fotograficzna autorstwa Dariusza Gawrońskiego pt. „Chasydzi w Lelowie” i degustacja przysmaków kuchni regionalnej oraz żydowskiej, w tym ciulimu i czulentu, które zostały przygotowane przez pracowników Gminnego Ośrodka Kultury w Lelowie. Dla uczestników festiwalu została udostępniona Izba Tradycji Ziemi Lelowskiej, wraz ze znajdującą się wewnątrz żydowską Dioramą.
K KIK