Rada Miasta udzieliła prezydentowi Częstochowy wotum zaufania i absolutorium za 2022 r. Zatwierdziła również sprawozdanie finansowe miasta za miniony rok.
25 maja odbyła się sesja Rady Miasta Częstochowy. Podczas niej za udzieleniem wotum zaufania oraz absolutorium – na podstawie sprawozdania z wykonania budżetu – zagłosowało 20 radnych, a 7 było przeciw. Wcześniej odbyła się debata związana z „Raportem o stanie Miasta Częstochowy za 2022 r.”, poprzedzona prezentacją najważniejszych wskaźników raportu przez prezydenta Krzysztofa Matyjaszczyka. Przy tej okazji prezydent przedstawił także najistotniejsze fakty związane z wykonaniem budżetu miasta w 2022 r.
Warto dodać, że raporty – po nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym – zastąpiły kilka lat temu coroczne sprawozdania z działalności, jakie przedstawiał prezydent miasta za rok miniony. Zestawienie przedstawia różne obszary działań samorządu, w tym m.in. realizacje polityk, programów, strategii, uchwał rady miasta, inwestycji czy budżetu obywatelskiego. Zawiera również szczegółowe informacje dotyczące zadań wynikających ze „Strategii Rozwoju Miasta do roku 2030”.
Raport za miniony rok został opracowany przede wszystkim na podstawie informacji pochodzących z miejskich wydziałów merytorycznych i innych jednostek miejskich, a także danych statystyki publicznej.
Kolejny, trudny rok
Podkreślano, że miniony rok (podobnie jak poprzednie) był dla wszystkich samorządów w kraju trudny. Kryzys spowodowany pandemią, a od lutego 2022 r. wojną w Ukrainie, przyniósł nowe doświadczenia i wyzwania związane z problemem uchodźczym. Realizacja zadań w tym zakresie w dużej mierze była realizowana przez jednostki miejskie. Częstochowianie mocno zaangażowali się (zwłaszcza w pierwszych miesiącach wojny, kiedy do Polski przyjechało najwięcej uchodźców) w realną pomoc dla tych, którzy uciekli przed rosyjską agresją.
Równocześnie galopująca inflacja, kryzys energetyczny, wysokie podwyżki cen towarów i usług, a także kolejne zmiany przepisów przyczyniły się do budżetowych trudności. Komplikowało to zarówno realizację inwestycji, jak i zadań bieżących.
Blisko 2 mld wydatków
W tych trudnym roku nie Częstochowa nie zrezygnowało jednak z realizacji wielu przedsięwzięć zmierzających do poprawy warunków życia mieszkańców. Wymierne efekty przyniosły inicjatywy wspierające dalszy rozwój gospodarczy, w tym podwyższające atrakcyjność inwestycyjną Częstochowy i skutkujące nowymi zewnętrznymi inwestycjami. Istotne było utrzymywanie się bardzo niskiego poziomu bezrobocia. Pod koniec 2022 r. wynosiło ono w Częstochowie 3,1 proc. przy 5,2 proc. w skali kraju oraz 3,7 proc. w województwie.
W ubiegłym roku wydatki budżetu miasta zamknęły się kwotą 1 mld 762 mln 520 tys. 320 zł, z czego wydatki majątkowe wyniosły ponad 273 mln zł (czyli ok.15,5 proc. budżetu ogółem).
W strukturze bieżących wydatków budżetowych miasta tradycyjnie najwyższy udział, tj. 41,1 proc. miały w 2022 r. wydatki na edukację. Kolejna pozycja to pomoc społeczna (ponad 24 proc.), a następnie gospodarka komunalna (8,1 proc.) oraz transport i łączność (7,3 proc.).
Niższe dochody i wyższe obligatoryjne wydatki ograniczały możliwości zaspokajania wielu istotnych lokalnych potrzeb zgłaszanych przez mieszkańców, a także realizację nowych projektów inwestycyjnych, inicjatyw społecznych, kulturalnych czy sportowych.
142 mln zł dołożone do oświaty
Dla Częstochowy, tak jak dla innych miast, wyzwaniem w minionym roku stała się zatem realizacja zadań obowiązkowych oraz zabezpieczenie środków na realizację przygotowanych i trwających inwestycji, na które udało się zdobyć dofinansowanie unijne lub dotację z programów krajowych
Na funkcjonowanie samorządu i jego możliwości finansowe nadal rzutował deficyt w oświacie, związany z niekorzystnym dla samorządów sposobem naliczania rządowej subwencji, zmiany wprowadzone w prawie podatkowym, a także dalszy wzrost m.in. kosztów pracy, mediów, opłat, usług, cen materiałów. Tylko do zadań subwencjonowanych w oświacie miasto było zmuszone dołożyć 142 mln zł.
Mimo tych trudności miasto kontynuowało większość programów zdrowotnych, profilaktycznych i społecznych, zainicjowanych w okresie przed pandemią koronawirusa. Stara się też nadal wspierać – poprzez pokrywanie straty finansowej, zakupy sprzętowe i środki na remonty – Miejski Szpital Zespolony, ciągle borykający się z niedoszacowanym kontraktem z NFZ. Poprzez jednostki MOPS i Częstochowskie Centrum Świadczeń realizowane było wsparcie dla potrzebujących. W ubiegłym roku były to – oprócz naszych mieszkańców – także tysiące uchodźców z Ukrainy, objętych pomocą socjalną i materialną.
Ponad 273 mln zł na inwestycje
Samorząd Miasta Częstochowy wydał na inwestycje w ubiegłym roku 273 mln zł, z czego na zadania drogowe przeznaczono 209 mln zł, czyli 76,7 proc. Nakłady inwestycyjne budżetu miasta na statystycznego mieszkańca miasta wyniosły więc ok. 1 340 zł, a kwota na inwestycje drogowe w mieście to 1 025 zł na mieszkańca.
Duży udział miejskich zadań drogowych w wydatkach inwestycyjnych 2022 r. wynika z faktu, że obecnie miasto korzysta jeszcze z dofinansowań unijnych z okresu programowania 2013-2020 na realizację dwóch największych inwestycji drogowych – przebudowy dawnej DK-1, czyli al. Wojska Polskiego oraz rozbudowy DK-46 – ulic Głównej i Przejazdowej, a także nowego połączenia z ul. Pułaskiego. Te dwie strategiczne inwestycje powinny zostać sfinalizowane jeszcze w tym roku.
Ubiegły rok był znowu rekordowy jeżeli chodzi o liczbę termomodernizacji realizowanych w miejskich placówkach oświatowych. Udało się zakończyć dziewięć takich zadań: w trzech liceach, trzech podstawówkach, jednym zespole szkolno-przedszkolnym i dwóch przedszkolach. Środki na ten cel pochodziły z programów unijnych, krajowych i budżetu miasta.
Umiarkowany wskaźnik zadłużenia
Polityka finansowa prowadzona przez władze miasta, mimo wyższych wydatków i ograniczanych dochodów pozwoliła utrzymać na koniec 2022 r. umiarkowany wskaźnik zadłużenia miasta wynoszący 40,2 proc. dochodów rocznych ogółem. Dowodem na racjonalne stosowanie instrumentów kredytowych jest zestawienie zadłużenia Częstochowy z miastami porównywalnej wielkości.
Ten wskaźnik – w związku z aktualną sytuacją samorządowych finansów i koniecznością korzystania obecnie w większym stopniu z kredytów inwestycyjnych (niż ubywających środków własnych) będzie zapewne rósł we wszystkich miastach, które chcą nadal inwestować. Jak podkreśla Biuro Prasowe Urzędu Miasta Częstochowy zadłużenie to na koniec ubiegłego roku było jednak dużo niższe niż Torunia, Kielc, Rzeszowa czy Radomia.
Szczegóły na: www.czestochowa.pl.
red., mat. UM Częstochowy