Fundacja Oczami Brata i Spółdzielnia Socjalna „Jasne, że alternatywa 21” rozszerza działalność Zakładu Aktywności Zawodowej. Efektem będzie dziesięć nowych miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnością. Siedmioro z nich zostanie aktorami!
Częstochowska Fundacja Oczami Brata ogłosiła właśnie rozszerzenie działalności swojego Zakładu
Aktywności Zawodowej. W jego ramach zatrudnienie znajdzie dziesięć kolejnych osób z niepełnosprawnością, głównie z niepełnosprawnością intelektualną (od stycznia 2026 roku
ZAZ liczyć będzie 30 pracowników z niepełnosprawnością).
Aż siedmioro z tych osób podejmie pracę w charakterze aktorów i aktorek w ramach działalności Teatru Oczami Brata. Taki krok stanowi absolutny ewenement nie tylko w Polsce, ale i w skali europejskiej – podkreśla fundacja. Celem jest udowodnienie, że osoby z niepełnosprawnościami mogą w pełni uczestniczyć w życiu kulturalnym – nie jako widzowie, lecz jako pełnoprawni twórcy.
– Od lat powtarzam, że teatr jest przestrzenią, w której każdy człowiek ma prawo głosu. Dziś ten głos słyszymy coraz wyraźniej. To niezwykły moment – po 15 latach działalności naszego teatru możemy nie tylko grać, ale też tworzyć miejsca pracy dla aktorów z niepełnosprawnością” – mówi Paweł Bilski, prezes Fundacji Oczami Brata, założyciel i reżyser Teatru Oczami Brata oraz Dyrektor, aktor i producent Fundacji Teatr Nowy w Częstochowie.
Czym jest Zakład Aktywności Zawodowej (ZAZ)?
Zakład Aktywności Zawodowej to forma zatrudnienia chronionego, której głównym celem jest aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnością w stopniu znacznym lub umiarkowanym.
ZAZ prowadzi działalność gospodarczą, a wypracowany zysk przeznacza na dalszy rozwój oraz rehabilitację swoich pracowników. W ramach zakładu osoby z niepełnosprawnością mają
możliwość realnego zatrudnienia, zdobywania nowych umiejętności i budowania niezależności.
Zakłady te stanowią kluczowy element systemu wsparcia, który łączy aktywizację zawodową z integracją społeczną. To nie tylko miejsca pracy, ale i środowiska rozwoju, terapii oraz edukacji.
W przypadku Fundacji Oczami Brata ZAZ działa w sposób absolutnie wyjątkowy – łączy aktywizację zawodową z kulturą i sztuką, co pozwala osobom z niepełnosprawnościami rozwijać talenty artystyczne i zawodowe w jednym, spójnym procesie.
ZAZ – teatr, który daje pracę i poczucie godności. Widzowie widzą aktorów, nie niepełnosprawność. Nowe miejsca pracy w Zakładzie Aktywności Zawodowej Fundacji Oczami Brata są częścią długofalowej strategii organizacji, która łączy działalność społeczną, kulturalną i ekonomiczną.
Realna droga do zatrudnienia
Wśród zatrudnionych znajdą się osoby z różnymi stopniami niepełnosprawności, które będą pracować nie tylko na scenie, ale też w zapleczu technicznym, obsłudze wydarzeń i administracji. Jednak największym przełomem jest właśnie zatrudnienie aktorów z niepełnosprawnością intelektualną. – To pierwszy taki przypadek, że osoby z niepełnosprawnością zostają zawodowo zatrudnione w teatrze w ramach ZAZ-u. To prawdziwy przełom i dowód, że sztuka może być realną drogą do zatrudnienia, nie tylko terapią – podkreśla Paweł Bilski.
Jak dodaje, to także część jego pracy doktorskiej poświęconej inkluzji w teatrze: Od lat analizuję, jak teatr może stać się przestrzenią realnego włączenia. Teraz mogę powiedzieć z pełnym przekonaniem – to działa. Widzowie widzą aktorów, nie niepełnosprawność.
Łącząc pasję i misję społeczną
Dla nowych aktorów Fundacji Oczami Brata praca w teatrze to spełnienie marzeń. – Kiedy gram, czuję się wolny. W teatrze nikt mnie nie ocenia, tylko słucha. Teraz to będzie moja praca – prawdziwa praca! Jestem z siebie dumny” – mówi Dominik Sieradzki, jeden z aktorów, którzy wystąpili w spektaklu „Konwencja” Teatru Oczami Brata i Teatru Nowego w Częstochowie.
Dzięki współpracy z „Nowym” w Częstochowie, Fundacja Oczami Brata może dziś realizować swoje spektakle na profesjonalnej scenie, która rocznie gości tysiące widzów. To współpraca, która przynosi obopólne korzyści – Teatr Nowy otwiera się na inkluzywność i społeczne znaczenie sztuki, a aktorzy z niepełnosprawnością zyskują przestrzeń zawodową z prawdziwego zdarzenia.
Paweł Bilski i jego zespół pokazują, że możliwe jest tworzenie miejsc pracy, które łączą pasję oraz misję społeczną. Ich droga staje się inspiracją dla innych samorządów, instytucji kultury, a także organizacji pozarządowych w Polsce i za granicą.
– Niech inni idą tą drogą. Niech spojrzą oczami brata – z empatią, odwagą i wiarą w człowieka.
Bo każdy ma w sobie coś, czym może się podzielić ze światem – podsumowuje Paulina
Fronczak, Wiceprezes Zarządu Fundacji Oczami Brata.
Fundacja oraz Teatr Oczami Brata zapraszają do współpracy instytucje kultury, samorządy, szkoły i organizacje, które chcą tworzyć przestrzeń otwartą na różnorodność, jak również równość.
red., mat. FOB, fot. Catalina Stefańska