Bezpieczeństwo danych w Internecie. Jak ustrzec się przed cyberprzestępcami

W dzisiejszym świecie gromadzimy w sieci ogromne ilości informacji o sobie – od prywatnych wiadomości, przez zdjęcia, po ważne dokumenty firmowe czy dane finansowe. Dlatego bezpieczeństwo naszych danych online jest absolutnie kluczowe. Wystarczy chwilowa nieuwaga, aby stać się celem cyberprzestępców. Ostatnie wydarzenia, takie jak ogromny wyciek loginów i haseł w sieci, pokazują, że nikt nie jest odporny na zagrożenia informatyczne. Wspólnie ze specjalistami z firmy DServe sprawdzamy, dlaczego ochrona danych jest tak ważna i co możemy zrobić, by chronić swoje konta i urządzenia.

Dlaczego bezpieczeństwo danych jest dziś ważne?

Z cyberbezpieczeństwem mamy do czynienia codziennie, choć często tego nie dostrzegamy. Każde nasze konto w internecie – czy to e-mail, Facebook, czy system w pracy – przechowuje wrażliwe informacje i umożliwia kontakt z najbliższymi lub klientami. Nasz e-mail to w praktyce węzeł komunikacji. Jeśli ktoś przejmie do niego dostęp, może próbować zresetować hasło w banku czy serwisie zakupowym, podszywając się pod właściciela skrzynki. Stąd warto traktować zabezpieczenie kont jak inwestycję we własny spokój i komfort psychiczny.

Wyobraźmy sobie sytuację: haker dostaje nasze hasło do poczty e-mail. Co wtedy? Może przejrzeć wszystkie wiadomości, dowiedzieć się o bankach, które obsługujemy, lub poznać listę naszych kontaktów. Potem próbuje zalogować się na inne portale, korzystając z naszego hasła. Jeśli używamy podobnego hasła lub loginu w różnych miejscach, pozwalamy mu na łatwy skok po kolejnych serwisach. Dlatego silne i unikalne hasła to podstawa – każdy dodatkowy mur utrudnia zadanie przestępcom.

Nawet jeżeli nie jesteśmy właścicielem dużej firmy, musimy dbać o bezpieczeństwo naszych danych. W sieci krążą dziesiątki baz z wykradzionymi loginami i hasłami, a hakerzy skanują je automatycznie. Wystarczy, że kiedykolwiek skopiowałeś swoje hasło z pamięci przeglądarki do notatnika, a przestępcy mogą je znaleźć w takim zbiorze. Nieświadome pozostawienie śladu, jak podanie hasła na nieautoryzowanej stronie, często kończy się dramatycznie.

– Niedawno media informowały o masowym wycieku danych. Padła rekordowa liczba – około 16 miliardów haseł do kont różnych serwisów: Apple ID, Gmaila, Facebooka czy Microsoftu. Z naszej perspektywy – jako praktyków ds. bezpieczeństwa – to alarmująca liczba. Jednak ważne jest zrozumienie, że nie doszło tu do włamania do serwerów tych firm. Hakerzy nie złamali zabezpieczeń Facebooka ani Google. Zamiast tego zainfekowali wiele komputerów i telefonów złośliwym oprogramowaniem. Takie programy nazywamy infostealerami – działają w tle i wykradają loginy oraz hasła z zaatakowanych urządzeń. W praktyce oznacza to, że nawet silne hasło nie wystarczy, jeśli nasz komputer lub telefon jest zainfekowany – podkreśla ekspert z DServe.

Z wykradzionymi danymi przestępcy uruchamiają masowe kampanie phishingowe, próbują przejmować konta, rozsyłać fałszywe wiadomości do znajomych i wyłudzać pieniądze. Ostatni „rekordowy” wyciek to poważny sygnał – warto potraktować go jak ostrzeżenie. Dobrze widać, że tradycyjne włamania to tylko część problemu, a równie groźne są programy wykradające dane z naszych urządzeń. Warto pamiętać: wycieki danych stają się co-raz częstszym zjawiskiem. Coraz częściej słyszymy o kradzieżach baz danych wielkich firm i atakach wymuszających (ransomware). Jednak równie groźne są ciche akcje przestępców obserwujące zwykłych użytkowników. Każdy nowy incydent pokazuje jedno: dobrze zabezpieczone konto to tylko połowa sukcesu, reszta to ochrona urządzeń i czujność użytkownika.

– Dbanie o bezpieczeństwo to nie nadmierna paranoja, lecz zdrowy rozsądek. Nawet jeżeli ufasz swoim bliskim i współpracownikom, hakerzy mogą pojawić się gdzie indziej. Konsekwentne stosowanie podstawowych zasad i rozsądek znacznie utrudniają im życie. Pamiętajmy też, że edukacja użytkowników jest kluczowa. Nie dotyczy to tylko firm informatycznych, ale każdego, kto korzysta z sieci. Rozmawiajmy z rodziną i kolegami z pracy o pod-stawach cyberbezpieczeństwa: nigdy nie podawajmy haseł przez telefon czy e-mail nawet, jeśli ktoś prosi pod pretekstem problemu, i zawsze zachowujmy zdrowy sceptycyzm wobec niespodziewanych próśb. Z naszej praktyki wiem, że ludzka nieostrożność często jest najłatwiejszą drogą do problemów. Dlatego dzielenie się wiedzą i czujność użytkownika są równie ważne jak technologia – dodaje przedstawiciel firmy DServe.

Najważniejsze zasady bezpieczeństwa

Na szczęście istnieje kilka sprawdzonych zasad, które znacząco podnoszą bezpieczeństwo naszych kont. To nie są skomplikowane procedury – wystarczy konsekwentna dbałość o cyfrową higienę:

Silne, unikalne hasła: Używaj długich haseł z losowymi kombinacjami liter, cyfr i znaków specjalnych. Można się wspomagać menedżerem haseł, który wygeneruje i bezpiecznie przechowa różne hasła. Ważne jest, aby do każdego serwisu używać innego hasła. Jeśli haker pozna hasło do jednego konta, nie będzie mógł zalogować się od razu do pozostałych usług (chyba że popełniłeś błąd i powtórzyłeś hasło). Nigdy nie zapisuj haseł w łatwo dostępnych miejscach – nie powinny leżeć na kartce, w notatniku czy w mało zabezpieczonym pliku na komputerze.
Uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA): Zawsze tam, gdzie to możliwe, włączaj uwierzytelnianie dwuetapowe. Na przykład w Gmailu, Facebooku czy polskich serwisach e-mail (Onet, WP, Interia) możesz aktywować 2FA, czyli wymagalność drugiego etapu logowania. Drugi etap najczęściej to kod wy-słany SMS-em lub wygenerowany w aplikacji na telefonie (np. Google Authenticator). Dzięki temu nawet gdy haker zna Twoje hasło, nie dostanie się do konta bez dodatkowego kodu. 2FA to ogromne utrudnienie dla przestępcy, dlatego warto z niego korzystać wszędzie tam, gdzie jest oferowane.
Ostrożność przy instalowaniu oprogramowania: Nie pobieraj i nie instaluj plików z nieznanych źródeł. Unikaj pirackiego oprogramowania i nieoficjalnych wtyczek – to częste źródła złośliwych programów wykradających dane. Zawsze pobieraj aplikacje i programy ze sklepów oficjalnych (Google Play, App Store) lub ze stron producentów. Przed instalacją sprawdź opinie innych użytkowników. Często atakujący rozprowadzają swoje malware jako pozornie nieszkodliwe narzędzia.
Uważność na phishing: Nie ufaj linkom z nieoczekiwanych e-maili lub wiadomości. Przestępcy często podszywają się pod banki, urzędy czy zaufane firmy, podsuwając fałszywe strony do logowania. Zawsze samodzielnie wpisuj adres serwisu w przeglądarce, zamiast klikać link w mailu. Zwracaj uwagę na drobne literówki w adresie strony – hakerzy rejestrują domeny różniące się jedną literą lub znakiem. Jeśli coś Cię zaskoczy (np. wiadomość o konieczności pilnej zmiany hasła), zatrzymaj się i sprawdź oficjalne źródła. Lepiej samemu wpisać adres i zweryfikować informację niż podać hasło na podejrzanej stronie.

Pamiętajmy, dbanie o bezpieczeństwo to zdrowy rozsądek, a konsekwentne stosowanie powyższych zasad znacznie utrudni życie cyberprzestępcom.

Co zrobić, gdy podejrzewasz wyciek? Jeśli dowiesz się, że Twoje dane mogły zostać ujawnione (np. zauważysz podejrzane logowania lub dostaniesz informację z serwisu o nieautoryzowanym dostępie), niezwłocznie zmień hasła do wszystkich ważnych kont. Włącz wtedy 2FA wszędzie, gdzie jeszcze nie jest aktywne. To najszybszy sposób, by odciąć przestępców od Twoich danych. Po takim zdarzeniu warto także przejrzeć ustawienia kont: usunąć nieznane zaufane urządzenia lub sesje oraz zaktualizować dane odzyskiwania (numer telefonu, zapasowy e-mail). Lepiej działać zawczasu – wprowadź choć część z opisanych porad już dziś. Twoje przyszłe „ja” będzie Ci wdzięczne.

Jak włączyć dwuskładnikowe logowanie (2FA) w popularnych serwisach? Poniżej szczegółowe instrukcje

Najsilniejszą dodatkową ochroną konta jest właśnie 2FA. Poniżej wyjaśniamy, jak je włączyć w najczęściej używanych serwisach pocztowych i na Facebooku:

Gmail (Google)

Zaloguj się do swojego konta Google (np. w Gmailu) i przejdź do Ustawień konta Google (kliknij swoje zdjęcie profilowe w prawym górnym rogu i wybierz „Konto Google”).
W panelu po lewej wybierz zakładkę „Bezpieczeństwo”.
Znajdź sekcję „Logowanie się w Google” i kliknij „Weryfikacja dwuetapowa” (może też być nazwana „Dwustopniowe logowanie”). Następnie wybierz „Rozpocznij”.
Google poprosi Cię o potwierdzenie tożsamości – wpisz ponownie swoje hasło. Po zatwierdzeniu zobaczysz różne metody zabezpieczeń. Wybierz np. „Kod SMS” i wprowadź swój numer telefonu, aby Google mogło wysyłać jednorazowe kody do weryfikacji logowania. W razie potrzeby możesz też ustawić dodatkowe opcje, jak powiadomienia w aplikacji Google na telefonie.
Google zasugeruje pobranie kodów zapasowych – warto to zrobić i przechować je w bezpiecznym miejscu.
Po włączeniu weryfikacji dwustopniowej, przy każdym logowaniu z nowego urządzenia Google poprosi Cię o dodatkowy kod (SMS-em lub z aplikacji). Dzięki temu nikt niepowołany nie zaloguje się na Twoje konto, nawet jeśli zna Twoje hasło.

Wirtualna Polska

Jeśli korzystasz z poczty WP (albo o2.pl), musisz posiadać profil w usłudze 1login (to jedna wspólna tożsamość do usług WP). Wejdź na stronę wp.pl i zaloguj się na swoje konto WP.
Przejdź do zakładki „Bezpieczeństwo” na stronie 1login. Tam znajdziesz dodatkowe ustawienia konta.
W sekcji „Logowanie dwustopniowe” kliknij „Zabezpiecz swoje konto”. Jeśli nie uzupełniłeś wcześniej danych kontaktowych, system poprosi o podanie numeru telefonu lub zapasowego e-maila – zrób to, aby móc przywrócić dostęp w przyszłości.
Następnie wybierz metodę 2FA, na przykład kod SMS lub aplikację do generowania kodów. Pojawi się kod QR do zeskanowania. Otwórz aplikację na telefonie (np. Google Authenticator, Microsoft Authenticator lub dedykowaną aplikację WP 1login), zeskanuj kod i ustaw wygenerowane kody w systemie WP.
Na Twoje konto zostanie wysłany jednorazowy kod weryfikacyjny – wprowadź go, by potwierdzić ustawienie.
Po zakończeniu konfiguracji każde logowanie na konto WP (oraz o2.pl) będzie wymagać podania kodu z aplikacji lub SMS obok tradycyjnego hasła. To świetne zabezpieczenie – bez kodu z telefonu nikt nie przejmie Twojego konta.

Onet

Zaloguj się do poczty Onet (onet.pl) i kliknij swoją ikonę profilu w prawym górnym rogu. Z menu wybierz „Ustawienia konta”.
W ustawieniach przejdź do sekcji „Kontrola bezpieczeństwa” (lub „Bezpieczeństwo konta”).
Upewnij się, że w danych kontaktowych masz wpisany aktualny numer telefonu i alternatywny e-mail. Jeśli nie, uzupełnij te pola (zielone haczyki wskazują, że wszystko jest poprawnie wypełnione).
Znajdź opcję „Weryfikacja dwuetapowa” i kliknij „Włącz”.
Wybierz sposób dodatkowego zabezpieczenia: możesz użyć aplikacji generującej kody (np. Google Authenticator) lub fizycznego klucza U2F. Jeśli wybierzesz aplikację, na stronie pojawi się kod QR. Otwórz wybraną aplikację na telefonie, zeskanuj kod QR i przepisz wygenerowany przez nią kod jednorazowy w serwisie Onet.
Potwierdź operację w Onet i zapisz ewentualne kody awaryjne, które Onet udostępnia (to bezpieczne za-pasowe kody, gdybyś stracił dostęp do telefonu).
Od tej pory, przy każdym logowaniu do poczty Onet, będziesz musiał podać kod weryfikacyjny z aplikacji lub z klucza U2F. To prosty sposób na znaczne wzmocnienie bezpieczeństwa Twojej skrzynki e-mail.

Interia

Na telefonie zainstaluj aplikację „Poczta Interia” (dostępną w Google Play lub App Store) i zaloguj się w niej na swoje konto Interia. Musisz być w niej zalogowany na to samo konto, które chcesz zabezpieczyć.
Na komputerze otwórz stronę poczty Interia (poczta.interia.pl) i zaloguj się na swoje konto. Kliknij w prawym dolnym rogu ikonę koła zębatego (Ustawienia).
Przejdź do zakładki „Bezpieczeństwo”. Tam znajdziesz opcję „Logowanie dwuetapowe” (lub „Dwustopniowe logowanie”) – przełącz suwak na włączone.
System poprosi o potwierdzenie tożsamości: wpisz aktualne hasło do konta.
Na ekranie pojawią się dalsze instrukcje – wybierz opcję „Mam już aplikację” i wprowadź swój numer telefonu. Kliknij „Wyślij kod”.
Na podany numer dostaniesz SMS z sześciocyfrowym kodem PIN. Wprowadź go w aplikacji Poczta Interia na swoim telefonie (aplikacja wyświetli pole do wpisania kodu).
Po poprawnym wpisaniu kodu aplikacja zostanie powiązana z Twoim kontem. Od tej pory podczas logowania do Interii na nowych urządzeniach zobaczysz ekran z prośbą o potwierdzenie – wystarczy potwierdzić logowanie w aplikacji mobilnej lub wpisać otrzymany SMS-em kod.

Facebook

Zaloguj się na swoje konto na Facebooku. Kliknij strzałkę w prawym górnym rogu i wybierz „Ustawienia i prywatność”, a następnie „Ustawienia”.
Po lewej stronie menu wybierz „Bezpieczeństwo i logowanie” (lub „Centrum kont” → „Hasło i zabezpieczenia”). Tam znajdziesz sekcję „Uwierzytelnianie dwuskładnikowe” (czasami nazywane też „Weryfikacja dwuetapowa”). Kliknij „Edytuj” (lub „Włącz”).
Facebook poprosi Cię o podanie aktualnego hasła. Następnie będziesz mógł wybrać metodę drugiego czynnika: kody SMS lub aplikację uwierzytelniającą (np. Google Authenticator). Możesz też dodać klucz sprzętowy (U2F) jako trzecią opcję.
Jeśli wybierzesz SMS, podaj numer telefonu i wpisz otrzymany SMS-em kod. Jeśli wybierzesz aplikację, zeskanuj wyświetlony kod QR przy pomocy wybranej aplikacji, a wygenerowany przez nią sześciocyfrowy kod wpisz na stronie.
Po włączeniu 2FA otrzymasz kody zapasowe – zapisz je w bezpiecznym miejscu.
Od tej pory przy logowaniu do Facebooka z nieznanego urządzenia serwis będzie wymagać dodatkowego kodu (SMS lub kod z aplikacji). Dzięki temu Twoje konto będzie znacznie lepiej chronione przed przejęciem.

Zabezpiecz komputer i telefon

Ochrona kont to jedno, ale równie ważne jest zabezpieczenie urządzeń, na których pracujemy. Nawet najlepsze hasło nic nie da, jeśli w komputerze jest wirus wykradający dane albo ktoś obok spisuje loginy. Dlatego antywirus, firewall i aktualizacje to podstawa:

Komputer: Dbaj o to, aby system operacyjny (Windows, macOS, Linux) zawsze miał najnowsze poprawki bezpieczeństwa. Producenci regularnie wypuszczają łatki likwidujące odkryte luki – ignorowanie ich to zaproszenie dla hakerów. Zainstaluj program antywirusowy (np. darmowy Windows Defender w Windows 10/11) i włącz zaporę systemową. My w DServe często polecamy i wdrażamy ESET, renomowany program antywirusowy, który skutecznie blokuje złośliwe oprogramowanie (malware) i chroni komputer w czasie rzeczywistym. Wersje biznesowe ESET umożliwiają też centralne zarządzanie ochroną wielu komputerów jednocześnie, co jest przydatne w firmie. Dodatkowo warto używać zapory sieciowej (firewall) – większość systemów ma ją wbudowaną, a w firmie można zamontować też sprzętowe zapory zabezpieczające dostęp do sieci.
Telefon: Smartfony to dziś prawdziwe komputery w kieszeni. Aktualizuj system (Android, iOS) natychmiast po wydaniu nowej wersji. Instaluj aplikacje tylko ze sprawdzonych źródeł (Google Play, App Store) i zwracaj uwagę na uprawnienia, o które proszą programy (np. czy gra nie prosi o dostęp do Twoich kontaktów lub plików). Rozważ zainstalowanie mobilnej wersji antywirusa (np. ESET Mobile Security na Androida) – to dodatkowa warstwa ochrony przed złośliwym oprogramowaniem i phishingiem. Dodatkowo zawsze ustaw blokadę ekranu (PIN, wzór lub odcisk palca), aby dostęp do telefonu wymagał uwierzytelnienia. Jeśli zdarzy się zgubienie lub kradzież urządzenia, skorzystaj z funkcji zdalnego zablokowania lub wymazania danych (np. Znajdź mój telefon w Androidzie lub Find My iPhone w iOS).
Połączenia internetowe: Jeśli często korzystasz z publicznych sieci Wi-Fi (np. w kawiarni lub na lotnisku), zabezpiecz swoje połączenie. Używaj VPN (wirtualnej sieci prywatnej), aby cały ruch internetowy był szyfrowany i trudniejszy do podsłuchania. Przed zalogowaniem do banku czy serwisu firmowego sprawdź, czy witryna używa bezpiecznego protokołu HTTPS (zielona kłódka w pasku przeglądarki). Dzięki temu korzystanie z otwartych sieci będzie znacznie bezpieczniejsze dla Twoich danych.

Regularne skanowanie urządzeń, aktualizacja oprogramowania i unikanie podejrzanych plików znacząco utrudniają życie cyberprzestępcom. W DServe często powtarzamy: lepiej poświęcić kilka dodatkowych minut na zabezpieczenia, niż potem tracić tygodnie na odzyskiwaniu utraconych danych.

Pamiętajmy także o naszych bliskich. Zadbajmy, aby nasi rodzice i dzieci również znali te zasady – uczmy ich, by nie podawali haseł przez telefon czy e-mail, a dziwnym linkom mówili „nie”. Podstawowe bezpieczeństwo w sieci to wspólna odpowiedzialność, która chroni każdego z nas.

Jak DServe może pomóc?

– Jako właściciel firmy DServe widzę na co dzień, że wielu użytkowników i przedsiębiorców dopiero zaczyna rozumieć wagę cyberbezpieczeństwa. Nasza firma specjalizuje się we wdrażaniu rozwiązań chroniących przed utratą danych i atakami hakerskimi. Pomagamy zarówno użytkownikom indywidualnym, jak i firmom – zapewnia szef DServe. Naszym klientom oferujemy między innymi:

Audyt bezpieczeństwa – sprawdzamy, czy wasze systemy i konta są prawidłowo zabezpieczone.
Wdrożenie oprogramowania antywirusowego (np. ESET) i firewalla – konfigurujemy ochronę na komputerach, serwerach i urządzeniach mobilnych.
Konfigurację 2FA i polityk haseł – pomagamy skonfigurować uwierzytelnianie dwuskładnikowe na wszystkich używanych usługach pocztowych i platformach (Google, Facebook itp.).
Szkolenia i wsparcie użytkowników – uczymy, jak rozpoznawać phishing i jak reagować w sytuacji za-grożenia.
Szyfrowanie danych i backup – pokazujemy, jak bezpiecznie przechowywać kopie zapasowe w chmurze lub na nośnikach zewnętrznych, aby w razie ataku nie stracić ważnych dokumentów.
Monitoring i wsparcie incydentów – oferujemy stałe monitorowanie bezpieczeństwa i szybką reakcję na wszelkie próby naruszenia. Dzięki temu ataki są wykrywane natychmiast, a my możemy od razu wdrożyć środki zapobiegawcze i usunąć zagrożenie.

Naszym celem jest, aby każdy klient DServe mógł skupić się na swojej działalności, mając pewność, że bezpieczeństwo IT jest pod dobrą opieką. Praktyczność i prostota rozwiązań to nasza domena – nie wdrażamy zbędnych komplikacji, tylko konkretne narzędzia, które realnie zwiększają ochronę. Nie czekaj na kłopoty, już dziś wprowadź opisane powyżej porady – dodaje właściciel DServe. Firmy potrzebujące wsparcia w zakresie cyberbezpieczeństwa, zapraszamy do kontaktu – wspólnie opracujemy plan zabezpieczeń dopasowany do Twoich potrzeb: 503-683-550, ds@dserve.pl

red., mat. DServe

Czytaj także: Co zrobić, gdy komputer nie chce się włączyć?