Afisz autorstwa Tadeusza Rzeźnika zapowiada kolejną – już 27. kwestę na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków na częstochowskich cmentarzach. W tym roku datki do puszek wrzucać będzie można przez trzy dni: od 1 do 3 listopada.
Przypomnijmy: w latach 90., kiedy dojrzewała samorządność Częstochowy, pojawił się pomysł, by zająć się zabytkowymi cmentarzami miasta: Kule i św. Rocha. Tymczasem nekropolia św. Rocha jest – co podnoszą badacze historii – jedną z najstarszych w Polsce, na Kulach rzeźby cmentarne sięgają lat 80. XIX wieku. W Radzie Miasta pierwszym orędownikiem organizacji kwesty na ratowanie niszczejących nagrobków stał się nieodżałowanej pamięci społecznik i ogrodnik Bogdan Jastrzębski. Jego inicjatywy nie podejmowały jednak organizacje społeczne, aż to zobowiązanie wzięła na siebie Liga Miejska pod kierunkiem Tadeusza Wrony. Ta też organizacja przez blisko 30 lat była inicjatorem kolejnych zbiórek i przeprowadzała konserwacje zabytkowych nagrobków. Przed nami przecież już 27. kwesta, tymczasem przez dwa lata ograniczenia pandemijne uniemożliwiały podejmowanie działań.
W dorobku kwestarzy jest odnowienie już 25 cmentarnych zabytków: 15 na Kulach, 9 na Rocha i jednego na Rakowie – raz jeden zbiórka odbyła się i na tym cmentarzu. W całej historii kwest częstochowianie powierzyli organizatorom ponad 410 tys. zł. Tylko w roku ubiegłym do puszek trafiło powyżej 27 tys. zł.
Jak informuje koordynatorka kwesty Anna Pawłowska, od ostatniej zbiórki do dnia dzisiejszego pod kierunkiem konserwatora Błażeja Zawadzkiego odrestaurowane zostały elementy nagrobków (krzyże) z cmentarza Kule w Częstochowie. Pracami tymi objęte zostały nagrobki:
- rodziny Szmerdtów ,sektor 31, rząd Z, kwatera 1;
- Antoniny Czech, sektor 18, rząd AZ, kwatera 6;
- rodziny Borowskich, sektor 3, rząd AZ, kwatera 3;
- rodziny Górskich, sektor 5, rząd AZ, kwatera 4.
Ze względu na ich stan podjęta została decyzja o wykonaniu prac restauratorskich o większym niż zazwyczaj zakresie, na kwotę 36.500 zł, wielkie potrzeby wymagają większych nakładów. Dlatego w tym roku zapadła decyzja, by akcję zbierania środków do puszek rozciągnąć na trzy świąteczne dni – od 1 do 3 listopada. Jak każe tradycja, u bram cmentarnych na Rocha i Kulach staną częstochowscy artyści, twórcy, dziennikarze, społecznicy oraz młodzież. Niektórzy z kwestarzy podjęli się nawet trzech dyżurów w następujących po sobie dniach (zdaje się, że niekoniecznie przy pięknej pogodzie!)… Organizatorem kwesty jest Liga Krajowa – oddział Ligi Miejskiej w Częstochowie. Jej działacze zapewniają, że akcja została zgłoszona do MSWiA, zarejestrowana i umieszczona na stronie www.zbiorki.gov.pl pod numerem 2024/4209/OR.
Tadeusz Piersiak, fot.: Błażej Zawadzki
Czytaj także: Śmierć w clubbingowych dekoracjach