Smartfon to dziś nie tylko narzędzie do komunikacji. To nasz portfel, klucze i prywatne archiwum w jednym. Niestety, to także ulubiony cel cyberprzestępców. Najwięcej zagrożeń nie wynika już z „hakowania telefonu”, ale z socjotechniki – sprytnych prób wyłudzenia danych.
Ten poradnik przygotowałem na podstawie komunikatów rządowych oraz materiałów CERT Polska (CSIRT NASK). Jako DSERVE współpracujemy z nimi, pozyskujemy informacje o zagrożeniach i sami zgłaszamy nietypowe aktywności w sieci. Wszystko po to, aby chronić zarówno biznes, jak i zwykłych użytkowników przed niepowołanymi atakami.
Aktualizacje – nie kosmetyka, lecz tarcza
Aktualizacje systemu i aplikacji to pierwsza linia obrony. To dzięki nim łatane są błędy i luki, które mogą umożliwić włamanie do urządzenia. Włącz automatyczne aktualizacje i nie odkładaj ich „na później”. Kilka minut instalacji to najlepsza inwestycja w bezpieczeństwo.
Aplikacje – tylko z oficjalnych źródeł
Najwięcej zagrożeń pochodzi z aplikacji spoza oficjalnych sklepów. Dlatego instaluj wyłącznie z Google Play lub App Store. Na Androidzie trzymaj wyłączoną opcję „Nieznane źródła”. Zawsze sprawdzaj też, o jakie uprawnienia prosi aplikacja. Kalkulator nie potrzebuje dostępu do SMS-ów.
Phishing, smishing, vishing – uważaj na spryt oszustów
Najczęstsze ataki opierają się na emocjach i pośpiechu. SMS o dopłacie kilku złotych do przesyłki czy mail o blokadzie konta to przykłady socjotechniki. Pamiętaj: kłódka w przeglądarce nie oznacza, że strona jest bezpieczna. Liczy się domena. W razie wątpliwości, wejdź na stronę ręcznie lub zadzwoń na oficjalny numer instytucji.
Podejrzane wiadomości i SMS-y można zgłaszać do CERT Polska – dzięki temu wspólnie ograniczamy skalę ataków.
Publiczne Wi-Fi – mniej strachu, więcej świadomości
Dziś większość komunikacji jest szyfrowana protokołem HTTPS, a nowe standardy Wi-Fi (WPA3 i Enhanced Open) dodatkowo chronią dane przesyłane w sieci publicznej. To oznacza, że ryzyko podsłuchu jest dużo niższe niż kiedyś.
Nadal jednak istnieje zagrożenie tzw. fałszywych hotspotów. Dlatego warto wyłączyć automatyczne łączenie z sieciami i zawsze sprawdzać domenę strony, na której się logujemy.
Antywirus na telefonie – czy to konieczne?
Zarówno Android, jak i iOS mają wbudowane mechanizmy ochrony: piaskownicę aplikacji, system uprawnień, podpisywanie kodu, szyfrowanie danych czy weryfikację w sklepach. To sprawia, że w większości przypadków dodatkowy antywirus jest zbędny. Prawdziwe ryzyko to nadal socjotechnika – czyli próby manipulacji człowiekiem, a nie sam system operacyjny.
10 prostych kroków dla bezpieczeństwa smartfona
- Włącz automatyczne aktualizacje systemu i aplikacji.
- Na Androidzie aktywuj Google Play Protect.
- Zabezpiecz telefon silnym kodem i biometrią.
- Korzystaj z menedżera haseł i uwierzytelniania dwuskładnikowego.
- Przyznawaj uprawnienia aplikacjom tylko wtedy, gdy są konieczne.
- Rób regularne kopie zapasowe.
- Wyłącz automatyczne łączenie z otwartymi sieciami Wi-Fi.
- Nie instaluj aplikacji z linków w SMS-ach czy mailach.
- Zawsze sprawdzaj adres strony, a nie tylko symbol kłódki.
- Zapisz kontakt do formularza CERT Polska i numer 8080 do zgłaszania podejrzanych SMS-ów.
A jeśli coś poszło nie tak?
Jeśli podejrzewasz, że kliknąłeś w fałszywy link lub podałeś dane:
- rozłącz Wi-Fi i włącz tryb samolotowy,
- zmień hasła (najpierw do e-maila i banku),
- sprawdź świeżo zainstalowane aplikacje,
- skontaktuj się z bankiem i zablokuj płatności, jeśli to konieczne,
- zgłoś incydent do CERT Polska.
Dlaczego to takie ważne?
Bezpieczeństwo w sieci nie zależy wyłącznie od technologii. Najlepsze systemy zabezpieczeń nie wystarczą, jeśli damy się złapać na prosty trik w wiadomości SMS. Dlatego tak ważna jest świadomość i edukacja – w firmach, szkołach i w życiu codziennym.
Jako DSERVE chcemy, aby mieszkańcy i przedsiębiorcy w regionie czuli się pewniej korzystając z nowych technologii. Dlatego dzielimy się wiedzą, współpracujemy z CERT Polska i reagujemy na pojawiające się incydenty. Bo bezpieczniejszy internet to wspólna odpowiedzialność.
