Wydatki w wysokości 1 mld 855,3 mln zł, w tym 516,7 mln zł na inwestycje (czyli blisko 28% ogółu wydatków), przy dochodach 1 mld 641,1 mln zł to główne wskaźniki budżetu Miasta Częstochowy 2023, przyjętego przez Radę Miasta Częstochowy.
Deficyt przyszłorocznego budżetu ma być pokryty w głównej mierze z kredytów na inwestycje, w tym z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W stosunku do projektu budżetu zaprezentowanego w połowie listopada, autopoprawką prezydenta objęte zostały zmiany będące efektem wniosków zgłaszanych przez radne i radnych oraz potrzebą urealnienia niedoszacowanych wydatków przyszłorocznego budżetu m.in. związanych z utrzymaniem oświaty.
Subwencja oświatowa zaplanowana w 2023 r. na poziomie 428 mln zł rośnie wprawdzie o 59,6 mln zł, tj. o 16,2%, ale wzrost ten nie zabezpiecza zadań nią finansowanych, do których budżet miasta musi dołożyć blisko 140 mln zł (siedem lat temu było to niespełna 50 mln zł). Stąd na zadania edukacyjne kwota wzrosła po autopoprawce o ponad 107 mln zł. Biorąc pod uwagę wzrost cen paliw i podpisaną wieloletnią umowę na świadczenie usługi przewozu w ramach publicznego transportu zbiorowego na liniach autobusowych, plan dotacji dla transportu zbiorowego MPK został zwiększony o kwotę 19 mln zł.
Wśród innych wprowadzonych autopoprawką zmian należy także wymienić: zwiększenie puli środków na program budowy i przebudowy ulic oraz dróg lokalnych do 10,5 mln zł, zwiększenie środków na promocję miasta poprzez sport do kwoty 6 mln zł, wprowadzenie kwoty na miejskie przedsięwzięcia kulturalne w wysokości 1,5 mln zł, zabezpieczenie 700 tys. zł na wdrożenie e-usług w Miejskim Szpitalu Zespolonym, zwiększenie o 510 tys. zł dotacji dla instytucji kultury oraz MOSiR, zwiększenie rezerwy na zakup energii elektrycznej o 500 tys. zł w związku z niewyłonieniem dostawcy energii elektrycznej w trzecim już miejskim przetargu oraz niestabilną sytuacją na rynku podaży energii, przeznaczenie 100 tys. zł na program CzęstoZielona.
Dofinansowanie zadań inwestycyjnych miasta ze środków zewnętrznych, które mają pochłonąć blisko 517 mln zł ma wynieść 204 mln zł, czyli 39,5% tych wydatków. Wkład środków unijnych i innych bezzwrotnych to znacząca część budżetu największych inwestycji, jak przebudowa alei Wojska Polskiego, rozbudowa DK 46 – ulic Głównej i Przejazdowej, a także termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej.
Zaplanowany przez stronę rządową dla naszego budżetu udział w podatku dochodowym od osób fizycznych jest niższy o ponad 53 mln zł od dochodów ujętych w bieżącym roku, a biorąc pod uwagę dynamikę wzrostu dochodów z tego podatku z lat minionych ubytek w tym źródle zwiększa się do ponad 155 mln zł w skali roku.
Dodatkowa kwota potencjalnego kredytu zapisana w autopoprawce do budżetu miasta na 2023 r. (w wysokości do 120 mln zł), zostanie uruchomiona (w części lub całości) w przypadku niezrekompensowania przez budżet państwa niższych dochodów oraz wyższych wydatków częstochowskiego samorządu.
Trwają obecnie rozmowy i analizy, m.in. z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, gdyż ten kredyt ma być przeznaczany na inwestycje. Wówczas miasto mogłoby dysponować większą pulą środków własnych na obowiązkowe wydatki bieżące, które rosną wraz z większymi obciążeniami samorządu (m.in. niedobory subwencji oświatowej, wyższe koszty pracy, mediów, obsługi kredytów, skutki inflacji).
Jeżeli chodzi o poziom zadłużenia Miasta Częstochowy na koniec ostatniego zakończonego roku (2021), to w gronie miast na prawach powiatu (wraz ze stolicami województw) – według zestawienia Ministerstwa Finansów – Częstochowa plasowała się poniżej średniej zadłużenia. Dla Częstochowy relacja zobowiązań do rocznych dochodów wynosiła 37,5%, gdy średnia w tych ośrodkach miejskich wyniosła 43,9%.
Ten wskaźnik na koniec 2023 r. będzie oczywiście wyższy (na koniec 2022 r. będzie kształtował się na podobnym poziomie jak w 2021 r.). Trzeba jednak zaznaczyć, że taki wzrost – w latach 2022-23 – będzie dotyczył praktycznie wszystkich miasta na prawach powiatu, które muszą w większym stopniu korzystać z instrumentów kredytowych.
Dług budżetu państwa przypadający na statystycznego mieszkańca Częstochowy jest wielokrotnie wyższy od zobowiązań Miasta Częstochowy. Według wyliczeń analityków Forum Obywatelskiego Rozwoju łączny dług sektora państwowego i samorządowego w ramach gospodarki budżetowej wynosi obecnie na statystycznego mieszkańca Polski blisko 40,7 tys. zł (z czego dług samorządowy, w przypadku Częstochowy to aktualnie ok. 3,4 tys. zł), W zakresie wydatków publicznych znajdujących się poza kontrolą parlamentu dług państwowy to dodatkowo 8,9 tys. zł na osobę.
LN/UM Częstochowy