Krajowa Wystawa Rolnicza nawiązuje do tradycji z początku ubiegłego stulecia. W obecnej formie odbywa się w Częstochowie od ponad 30 lat. Tegoroczna, 34. edycja przypadnie na weekend 6-7 września.
Wróćmy do 1907 roku. To wówczas narodziła się idea organizacji Krajowej Wystawy Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie. Zdecydowała o tym światowa sława miasta jako duchowej stolicy Polski. Przygotowaniami zajął się komitet wystawy, na czele którego stał książę Stefan Lubomirski z Kruszyny. Za organizację odpowiadało zresztą wielu znanych społeczników, na czele m.in. z doktorem Władysławem Biegańskim. Poparcie władz miasta umożliwiło im przeprowadzenie składki społecznej na rzecz wystawy, co ułatwiło kwestie przygotowawcze.
Te budynki przetrwały do dziś!
I tak uroczyste otwarcie wystawy miało miejsce 5 sierpnia 1909 roku. Dokonali go Komitet Organizacyjny oraz przeor Jasnej Góry o. Euzebiusz Rejman. Na terenie podjasnogóskich parków (dzisiejszy Park Staszica) oraz terenach zachodniej części obecnego śródmieścia nie brakowało atrakcji. Szczególną uwagę przyciągały nowe budynki: Zagroda Włościańska, pawilon wystawowy czy też obserwatorium astronomiczne, które przetrwały do dziś, podlegając Muzeum Częstochowskiemu. Podaje się, że w wystawie uczestniczyło ponad 660 wystawców, w tym również firmy zagraniczne (m.in. amerykańskie, belgijskie, francuskie, a nawet brazylijskie). Według różnych szacunków wystawę Przemysłu i Rolnictwa zwiedziło od 500 do 750 tys. osób.
Obrót kapitałowy Wystawy wyniósł ponad 400 tys. rubli. Wydatki Komitetu Organizacyjnego wyniosły 202 tys. rubli, wpływy – 180 tys. Deficyt – 22 tys. rubli pokryty został z zebranego przez organizatorów funduszu gwarancyjnego.
Zakończenie przedsięwzięcia miało miejsce 3 października 1909 roku. Po odzyskaniu niepodległości, w okresie międzywojennym, powrócono do pomysłu ponownego organizowania w Częstochowie wystawy. Niestety, nie były to inicjatywy zbyt udane i miały wyłącznie charakter lokalny.
Burzliwe dzieje
Do organizowania wystaw rolniczych powrócono po II wojnie światowej. Pierwsza z nich odbyła w 1946 roku. Odwiedzili ją np. August Hlond – Prymas Polski i krakowski metropolita Książę Kardynał Adam Stefan Sapieha. Kolejną, która miała miejsce rok później, duchowni już omijali. Wydarzeniu nadano bowiem charakter propagandowy, stało się manifestacją socjalistycznych form produkcji.
W 1949 roku zmieniono nazwę na Wystawę Rolniczo-Gospodarczą, a eksponować na niej mogły się tylko przedsiębiorstwa „uspołecznione”. W takiej formie wystawa istniała do końca lat 50. XX w. Wówczas propagandowa myśl organizowania wystaw upadła…
Pomysł odrodził się już w wolnej Polsce…
Nawiązanie do tradycji
Pierwsza Krajowa Wystawa Rolnicza nawiązująca tradycją do roku 1909 odbyła się bowiem 5 i 6 września 1992 roku. Zorganizowano ją w sali gimnastycznej IV Liceum Ogólnokształcącego im. H. Sienkiewicza w Częstochowie oraz terenach przyległych do szkoły. Na deptaku Alei NMP wystawiono wówczas zaledwie kilka ciągników i maszyn rolniczych.
Wystawę otworzyli Jacek Lupa i Stanisław Juchnik – dyrektorzy ODR w Częstochowie. Okolicznościowe przemówienia wygłosili, prezydent miasta Częstochowy Tadeusz Wrona, wojewoda częstochowski Jerzy Guła, a także ks. arcybiskup Stanisław Nowak, metropolita częstochowski. Z kolei ówczesny minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Gabriel Janowski objął wydarzenie honorowym patronatem.
Liczba uczestników imprezy przerosła oczekiwania organizatorów! Szacuje się, iż odwiedziło ją około 10 tys. rolników oraz mieszkańców Częstochowy i regionu.
Ponad trzy dekady
Dobra passa trwa do dziś! Sukces i słowa uznania od ks. bp. Romana Andrzejewskiego, Krajowego Duszpasterza Rolników, wyrażających prośbę o kontynuację przedsięwzięcia, sprawiły bowiem, że Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie od ponad trzech dekad z dumą podejmuje ten wysiłek.
– Należy zauważyć, że przedsięwzięcie to nie jest kierowane tylko do rolników. Wystawa uwzględnia również potrzeby mieszkańców Częstochowy oraz pielgrzymów, zmierzających na Jasną Górę. Wśród nich znajdują się osoby zainteresowane tematyką rolnictwa i związane z obszarami wiejskimi – podkreśla ŚODR.
I tak rok w rok ta największa w regionie śląskim, a zarazem jedna z największych w kraju imprez o charakterze wystawienniczo-targowym przyciąga każdego roku rzesze zwiedzających. Zaznaczmy, że przy każdej edycji prezentuje się na niej ponad 400 wystawców.
To już 34. wystawa
Tegoroczna, XXXIV Krajowa Wystawa Rolnicza przypadnie na weekend 6-7 września. Zgodnie z tradycją będzie ona towarzyszyła Ogólnopolskim Uroczystościom Dożynkowym na Jasnej Górze.
Wśród atrakcji znajdą się targi pszczelarskie, wystawa zwierząt hodowlanych i prezentacja drobnego inwentarza, a także festiwal produktów tradycyjnych oraz lokalnych. Organizatorzy przewidzieli prezentacje: instytucji rządowych i agencji rolniczych, sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, lokalnych grup działania oraz zagród ekologicznych. Zwiedzający będą mogli obejrzeć maszyny i narzędzia rolnicze (także te zabytkowe). Będą mieli okazję dowiedzieć się więcej o polskiej nauce rolniczej, jak również odnawialnych źródłach energii i mikroinstalacjach.
Dużym zainteresowaniem cieszyć się będą z pewnością kiermasze – rolnictwa ekologicznego, kwiatów i krzewów ozdobnych oraz produktów rolno-spożywczych. Oczywiście nie zabraknie też części artystycznej, czyli występów zespołów folklorystycznych.
Wydarzenie odbędzie się na terenie parkingu przy Jasnej Górze, za Domem Pielgrzyma. Stoiska handlowe będą znajdować się w III i II Alei NMP. Szczegóły: www.czwa.odr.net.pl
Źródło: archiwum redakcji, Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, www.wystawa1909.pl