Wakacje letnie to okres, który powinien być czasem relaksu, kiedy zapomina się o codziennych problemach i obowiązkach. Są jednak takie obowiązki, o których nie powinniśmy zapominać, bo może to doprowadzić do poważnych konsekwencji. Z całą pewnością należy do nich ochrona naszych danych osobowych.
Zapewne każdy, kto wybiera się w podróż, sprawdza, czy drzwi do domu zostały zamknięte, Ci którzy mają alarm, sprawdzają, czy został on prawidłowo uruchomiony, czy działa monitoring wizyjny. Zastanowić należy się nad tym, czy podobnie dbamy w okresie urlopu o ochronę swoich danych osobowych, czy danych swoich dzieci. Niestety, wiele osób całkowicie zapomina o tym, że w okresie wakacyjnym wystąpić mogą także sytuacje niebezpieczne. Poprosiliśmy Pana Dominika Spałka, pełniącego funkcję Inspektora Ochrony Danych Osobowych z Portalu Informacyjnego www.prostetorodo.pl o to, aby przedstawił, jak należy chronić swoje dane osobowe oraz dane osobowe osób bliskich podczas wypoczynku urlopowego oraz jak radzić sobie w kryzysowych sytuacjach.
Wypożyczasz rower, kajak itd. W takiej sytuacji po pierwsze warto jest uświadomić sobie i pamiętać, o tym, że nie należy pozostawiać w wypożyczalni sprzętu swoich dokumentów w tzw. „zastaw” (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy, legitymacja szkolna, legitymacja studencka). Tak samo nie należy wyrażać zgody na wykonywanie kserokopii tych dokumentów. Przedsiębiorcy wypożyczający sprzęt nie mają do tego prawa – mogą jedynie odpisać z tych dokumentów Wasze dane[1].
Chcesz pochwalić się w sieci swoimi wakacyjnymi przygodami. Oczywiście w dobie mediów społecznościowych rzeczną normalną jest to, że publikuje się zdjęcia wakacyjne. Należy jednak uświadomić sobie, że takie rozpowszechnianie zdjęć w czasie, kiedy przebywa się poza domem to informacja, która może zostać wykorzystana np. przez potencjalnego złodzieja. Warto także pamiętać, że zdjęcia cyfrowe są także nośnikiem konkretnych informacji nie tylko tych, które zostały utrwalone na fotografii, ale także tych, które zapisane zostały cyfrowo w tzw. „metadanych”.
Przy wykorzystaniu bezpłatnych aplikacji, nawet laik w dziedzinie informatyki, jest w stanie odczytać te dane i uzyskać informacje np. gdzie i kiedy wykonane zostały zdjęcia, przy wykorzystaniu jakiego sprzętu itd. Z tego względu warto pamiętać o możliwości zmian w konfiguracji aparatu cyfrowego, czy telefonu komórkowego tak, aby nie były rejestrowane ww. dane podczas zapisywania fotografii. Można również przed publikacją fotografii takie dane samodzielnie usunąć.
Bezpłatny publiczny internet WiFi. Pijąc poranną kawę można czytać gazetę ciesząc się wakacyjną atmosferą, można także przeglądać najnowsze wiadomości publikowane w ulubionym internetowym portalu informacyjnym. Nie należy jednak zapominać o tym, jakie ryzyko dla użytkownika niesie łączenie się z bezpłatnymi punktami dostępowymi do internetu. Nie zawsze są one prawidłowo skonfigurowane pod względem bezpieczeństwa. Użytkownik nie ma także wpływu na to, kto jeszcze korzysta lub nasłuchuje takiej sieci. Przestępcy świadomie tworzą, takie publicznie dostępne punkty WiFi, aby zwabiać w zastawioną pułapkę swoje ofiary, zdarza się, iż przypisują takim punktom nazwy np. znanych restauracji, czy instytucji, aby pozornie zapewnić użytkownika o tym, iż sieć z którą się łączy jest bezpieczna.
Konsekwencją takiego ataku na telefon może być całkowite przejęcie nad nim kontroli przez atakującego bądź pozyskanie dostępu do zapisanych na nim treści np. SMS, zdjęć, email. Utrata kontroli nad telefonem może doprowadzić także do wykorzystania urządzenia do uwierzytelnienia przy logowaniu się atakującego do aplikacji bankowej, bądź kont w portalach, czy mediach społecznościowych. Nie należy zatem podejmować takiego ryzyka korzystania z publicznie dostępnych punktów WiFi. Rekomenduje się korzystanie z własnego transferu danych, a jeśli jest to koniczne należy korzystać jedynie z zaufanych punktów dostępowych.
Zgubiony telefon, skradziony aparat fotograficzny. Niestety to przypadki, które podczas wakacji mogą spotkać każdego. Z tego względu należy pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu sprzętu przed wyjazdem. Oczywiście można go ubezpieczyć, można wykonać przed wyjazdem kopie zapasowe wszystkich danych zapisanych w urządzeniu, ale przede wszystkim należy prawidłowo skonfigurować blokady dostępu do urządzenia. Można ustawić opcje pozwalające na zdalną lokalizację urządzenia. Można także zabezpieczyć telefon poprzez konfigurację opcji zdalnego jego zresetowania. Warto jest również korzystać z dodatkowych akcesoriów zabezpieczających Twój sprzęt np. odpowiednie torby, paski zabezpieczające. Należy pamiętać, że w sytuacji, kiedy prosi się obcą osobę o wykonanie malowniczej fotografii, na której mamy być utrwaleni, może skończyć się to po prostu kradzieżą udostępnionego aparatu bądź telefonu.
Zdjęcia dzieci w sieci. Jest to zagadnienie, które wymaga szczególnej uwagi rodziców, opiekunów. Należy bezwzględnie kontrolować pociechy w czasie urlopu, nie tylko w zakresie tego, w jakim towarzystwie spędzają czas wolny, ale także jak korzystają z zasobów internetu. Warto jest uświadomić dziecku, jakie zagrożenia niesie za sobą publikowanie fotografii w sieci, zarówno tych przedstawiających ich własne sylwetki, ale także tych przedstawiających inne osoby. Należy uświadomić dzieciom, że fotografowane wydarzenie z udziałem obcych osób, dla fotografującego może być ciekawym, śmiesznym zdarzeniem, natomiast dla osoby fotografowanej, może być przykrą sytuacją. Należy także wyjaśnić dzieciom, aby zwracały uwagę na to kogo fotografują oraz komu pozwalają na ich fotografowanie.
Sytuacja kryzysowa, nagła pomoc. Okres urlopowy to niestety także czas, kiedy wystąpić mogą różnego rodzaju sytuacje kryzysowe. Sytuacje wymagające szybkiej reakcji, wezwania pomocy, czy jej udzielenia. Rzeczą oczywistą jest, że życie i zdrowie to wartości nadrzędne. Należy jednak pamiętać o tym, że często takie sytuacje kryzysowe są inscenizowane po to, aby wykorzystać je do ataku np. kradzieży auta, sprzętu itd. Warto także sprawdzić, w jaki sposób można szybko wezwać pomoc korzystając z trybu alarmowego skonfigurowanego w aparacie telefonicznym np. szybkie pięciokrotne wciśnięcie przycisku zasilania wywołuje funkcję połączenia alarmowego[2]. Można także zainstalować odpowiednią aplikację pozwalającą na szybkie wezwanie pomocy, które nie tylko wykonują połączenie alarmowe, ale jednocześnie przekazują służbom ratowniczym lokalizację urządzenia, z którego wywołany został alarm.
Życząc udanego wypoczynku wakacyjnego przypominamy – chroniąc swoje dane chronicie siebie oraz osoby Wam bliskie.
[1] https://uodo.gov.pl/pl/138/1307
[2] https://support.apple.com/pl-pl/HT208076
Czytaj także: Nieudana podróż samolotem. Na jakich zasadach można dochodzić odszkodowania po wakacjach?